Natuurdagboek

Klavertjeszuring

Klavertjeszuring

Klaverzuring. Foto Koos Dijksterhuis
Klaverzuring. Foto Koos Dijksterhuis

Laatst was ik op een verjaardag waar het feestvarken een cadeautje kreeg dat geluk zou brengen. Het was een potje aarde, in een feestelijk doosje waarop foto’s stonden van wat er met enige bewatering uit zou opgroeien. In sierlijke letters stond er ‘Klavertje Vier’ op, om eventuele twijfel over de soort in de kiem te smoren. Pun intended.

Bijna altijd heeft zo’n geluksplantje vier hartvormige blaadjes. Bijna altijd betreft het dus geen klaver, die rondere blaadjes heeft, maar klaverzuring, een plantje uit een andere familie.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Lentekriebels

Lentekriebels

Afval in een sloot Foto Koos Dijksterhuis
Afval in een sloot. Foto Koos Dijksterhuis

Er was een tijd dat ik voor de bewonersvereniging een schoonmaakdag organiseerde. Dat gebeurde in meer buurten, en altijd in april. De lente roept bij mensen schoonmaakneigingen op. De gemeente nam die initiatieven over onder de naam Lentekriebels en verstrekte zoveel vuilniszakken, grijpstokken, petten en zelfs vesten, dat ik me afvroeg of al dat materiaal wel opwoog tegen de rommel die we uit bermen, bosjes en sloten visten.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Huishoudspin

Huishoudspin

Huisspin. Foto Koos Dijksterhuis
Huisspin. Foto Koos Dijksterhuis

In een week vier huisspinnen in huis, dat zijn er best veel. Twee ervan trof ik aan op de gang, een zat op de wc, de vierde in de slaapkamer. Ik heb ze allemaal naar een oud speelhuisje in de tuin verhuisd, waar niet meer gespeeld wordt. Speelhuisspinnen.

Ook van een vriendin hoorde ik dat ze twee huisspinnen had. Ze had ze niet buiten gezet want ze dorst ze niet te pakken. Dus bleven in huis. Vreemd dat mensen uit angst voor spinnen de spinnen met rust laten. Zolang ze zich maar niet laten zien.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
De Canadezen komen

De Canadezen komen

Canadese ganzen. Foto Koos Dijksterhuis
Canadese ganzen. Foto Koos Dijksterhuis

Gans het land is ganzenland. Nederland bestaat grotendeels uit gras en graan dat ganzen heerlijk vinden. Om zich ’s nachts veilig te voelen, is er water genoeg. Ganzen vliegen ’s avonds naar dat water, en ’s morgens naar de wei.

Brandganzen, grauwe ganzen, kolganzen en rietganzen zijn de talrijkste. Aan zee heb je rotganzen en dan zijn er nog een paar zeldzame zoals kleine rietgans en roodhalsgans. Van rietganzen en rotganzen bestaan schaarse ondersoorten die oostelijker in Azië broeden en die subtiel verschillen in uiterlijk.

Vanouds broed(de)n die ganzen in het hoge noorden en noordoosten. In toenemende mate blijven ze in Nederland om te broeden. Sinds 1980 hebben grauwe ganzen het land gekoloniseerd. Aangeschoten brandganzen konden niet wegvliegen en waren de eerste die hier overzomerden, soms met een lijf vol hagelkorrels.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Winters duivenkuiken

Winters duivenkuiken

Jonge houtduif Foto Koos Dijksterhuis
Jonge houtduif. Foto Koos Dijksterhuis

Het is al een maand geleden. Achter ons huis zat, of stond, een houtduif. Toen ik door het raam keek, leek de duif angstig terug te kijken. Hij of zij stapte traag tussen wat planten door het gras op.

Op zich niet bijzonder; er stappen vaker houtduiven door het gras; vooral als ik tegen beter weten in een zakje veldbloemen heb gezaaid. Maar dit was duidelijk een jonge duif. Een jonge houtduif heeft een eh… kort voorhoofd, waardoor de snavel langer lijkt, en lelijker. En de witte vlekken aan weerszijden van de duivenhals ontbreken.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
De kievit, de kemphaan en de smient

De kievit, de kemphaan en de smient

Kemphaan, kievit en smient. Foto Koos DijksterhuisIn april zijn de kieviten aan het broeden, op eieren die in een kuiltje in het gras liggen. Dat gras kan een weiland zijn, of een plukje op een akker, die aan de ploeg en gifspuit is ontsnapt. Terwijl de kieviten hun ei al kwijt konden, zijn kemphanen even in Nederland op doorreis van hun winterverblijven naar hun broedgebieden in Scandinavië en Rusland. De mannetjes ruien al naar hun witte, bruine of zwarte kraag waarmee ze straks om de hennetjes zullen kempen. Smienten moeten nog aan hun voorjaarstrektocht beginnen. Sinds de herfst lopen ze door de Nederlandse weilanden te grazen.

Op de foto vliegt een kemphaan die wordt lastiggevallen door een kievit. Die kievit heeft wellicht net eieren en is niet gediend van kraamvisite. Iedereen wordt weggejaagd: van kraai tot haas. Dit gebeurt in zwierige vlucht waarbij de donkere boven- en witte ondervleugels voor een lichtshow zorgen.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Wespenkoningin aan de honing

Wespenkoningin aan de honing

Wesp en honing. Foto Koos Dijksterhuis
Wesp en honing. Foto Koos Dijksterhuis

Afgelopen herfst vonden we zoals in de meeste herfsten weer regelmatig stervende en dode wespen in huis. Niet overal – vrijwel uitsluitend twee zolderkamers vielen in de prijzen. Nog levende wespen zette ik buiten, al wachtte daar een onherroepelijke dood.

Ik dacht dat de wespen naar binnen kwamen om een kansje te wagen de winter te overleven. Maar hoe kwamen ze dan binnen? De ramen zaten dicht op ventilatieroosters na. En als de ramen openstonden, waren ze voorzien van horren.

Waarschijnlijk zat er een wespennest onder de dakpannen, of in de dakgoot. Tegenwoordig zijn de zomers zo kurkdroog, dat dakgoten geschikte woonplaatsen worden. Kennelijk wisten ze zich door kieren te wurmen, die ik niet kon vinden.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Zwarte spechten doen het goed na storm en houtkap

Zwarte spechten doen het goed na storm en houtkap

Zwarte spechten Foto Rob Zakee
Zwarte spechten. Foto Rob Zakee

Er broeden zo’n tachtig paartjes zwarte spechten in Drenthe. Dat waren er rond 1980 honderd. In de tussentijd ging het aantal door een dal met als dieptepunt zestig paar. Dat schrijft Willem van Manen van Sovon Vogelonderzoek Nederland in het nieuwe, extra dikke nummer van De Levende Natuur, gewijd aan bossen. Van Manen doet al jaren onderzoek naar zwarte spechten. Ik ben vaak met hem op pad geweest voor mijn boek De zwarte specht. Daarin staat alles wat je zou willen weten over die schitterende vogels: gitzwart met een vuurrode kruin.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Spreeuwen in de treurwilg

Spreeuwen in de treurwilg

Baltsende spreeuw Foto Koos Dijksterhuis
Baltsende spreeuw. Foto Koos Dijksterhuis

Vond ik spreeuwen altijd al leuk, sinds ik het boek De spreeuw schreef ben ik helemaal gek op ze. Hoe slecht het ook met ze gaat, ze blijven opgewekt neuriën, zingen en zwermen. Dat zwermen zetten ze nu een paar weken in de vakantiestand. Tijd om te broeden!

Spreeuwen broeden tegelijkertijd. Dat geldt voor meer soorten, maar zo tegelijkertijd als spreeuwen wordt er zelden gebroed. In drie aprildagen tijd komen bijna alle spreeuwenkuikens uit, en in drie meidagen verlaten ze massaal hun holen.

Lees Meer Lees Meer

DELEN