Koos Dijksterhuis

Een waterhoentje stapt het water in en peddelt weg, vlak langs een meerkoet op een paaltje. Het paaltje reikt tot de waterspiegel, een puik niveau voor de zich poetsende meerkoet. Meerkoet en waterhoen schenken elkaar geen aandacht. Beide ral-achtigen worden door mensen vaak verward. Meerkoet heeft een zwarte snavel met witte bles. Waterhoen een rood-gele snavel met rode bles. Meerkoet is fluweelzwart, waterhoen bruinzwart met witte zijvlekjes. Meerkoet is veel forser dan waterhoen, in één meerkoet zouden vier waterhoentjes passen. Meerkoet heeft geen witte puntstaart, waterhoen wel. Meerkoet loopt, waterhoen stapt. Waterhoen stapt behoedzaam, alsof er glazen op de grond staan. …

Lees Meer Lees Meer

Vlaamse gaaien, bonte spechten, eksters vliegen door de kale takken. Niet alle takken zijn kaal. Sommige hazelaars, esdoorns, wilgen en vogelkersen zitten nog vol blad. Elke herfst lees ik in de bladen dat bladeren verkleuren omdat bomen hun bladgroen terugtrekken. Waarom het ene blad geel, het andere rood wordt, staat er niet bij. Waarom een eik het eerst de bladeren aan de top laat vallen en een populier die juist voor het laatst bewaart, het staat er niet bij. Waarom sommige platanen in oktober in minder dan een week vergelen en kaal worden, terwijl andere pas eind november hun blad laten vallen, terwijl dat nog lentegroen is? Het staat er niet bij. Bij mij om de hoek staan enkele berken. De meeste verloren begin november hun blad, maar er was één volhouder die tot eind november groen bleef, in drie dagen veranderde in een geel waas rond een witte stam, en in een dag tijd leegdwarrelde. …

Lees Meer Lees Meer

Voor de sneeuw viel, scheen de zon. De velden zagen wit van rijp, de bosranden oranje van het strijklicht. Prachtig wandelweer. We maakten een ommetje van een uur. Tussen het gras in de bermen zagen we perzikkruid, paardenbloem en melkdistel bloeien. Het gras zelf maakte ook geen slaperige indruk, somige halmen stonden fier overeind, in volle bloei.

Een haas drukte zich roerloos tegen het gras in een weiland. Hij leek een aardkloot of een stompje hout. Honderden meters achter de haas zat een buizerd op een paal. Ik richtte mijn verrekijker op hem en hij vloog weg. Zo’n vogel ziet zonder kijker misschien wel even scherp als ik met. Van zo’n afstand laat zo’n vogel zich al opschrikken. Terwijl buizerds niet mensenschuw zijn. Schuwere vogels krijgen in Nederland nooit rust. …

Lees Meer Lees Meer

Sinds een paar weken strijken kleine wintervlinders neer op het raam. ’s Avonds, want wintervlinders zijn nachtvlinders. Straks komt de grote, maar eerst vliegt de kleine wintervlinder. Een nachtje nachtvorst zet de poppen in beweging, alsof het crocusbollen zijn. De vorst moet erover. Dan, op windstille, nevelige winteravonden als het boven nul is, verdringen ze zich rond de buitenlamp, tegen het venster en in de koplamp. Er zijn niet veel vlinders in de winter. Behalve dan de wintervlinders. In hedendaagse tuinen worden ook zij schaars, want ze hebben loofbomen nodig om eitjes op te leggen. En in hedendaagse tuinen halen we bomen weg. We verkiezen tegels met een enkele grote pot waarin een stabiel ogend struikje staat. Over weinig valt zo goed te twisten als over smaak. Wel, mijn smaak is het niet, en die van wintervlinders evenmin. Maar wie bomen in zijn tuin heeft of bij een park of bos woont, kan op wintervlinders rekenen. …

Lees Meer Lees Meer

De hightimes van paddestoelen zijn bijna voorbij, al blijven ze uit de grond schieten zolang het niet vriest en zolang geen schrale oostenwind ze doet verschrompelen. Hightimes was of is een tijdschrift over drugs. Sommige paddestoelen zijn ook drugs. Het ene paddestoelenboek noemt die tripzwammen giftig, het andere eetbaar. Tja, je zou kunnen zeggen dat ook gif eetbaar is. U weet hopelijk van welke paddestoelen u na consumptie gaat trippen en hoe ze eruit zien? Psylocibés bijvoorbeeld. Die hebben een punthoedje, maar zien er verder helemaal niet hippie-achtig uit. Vliegenzwammen lijken er al meer op. Als er vliegenzwammen of andere trippaddestoelen in uw tuin staan, overtreedt u een wet die de teelt van drugs verbiedt. …

Lees Meer Lees Meer

Vorige winter bloeiden ze tot januari, misschien wel februari. Volgens de boeken is december de limiet. Maar het was een zeer zachte winter, met hooguit een paar keer vorst aan de grond. Dat overleeft bezemkruiskruid wel, zeker in de stad en in beschutte, zonnige duinvalleien. Overal groeit en bloeit deze plant, tot het echt gaat vriezen. Toen in februari de winter stevig inviel, was het gedaan met bezemkruiskruid. Maar afgelopen zomer waren ze er weer en ze zijn er nog steeds, onbekommerd doorbloeiend. …

Lees Meer Lees Meer

Laatst schreef ik over de aardster die ik na het doorzagen van een ijzeren paaltje vond. Aardsterren zijn aparte paddestoelen. Alle paddestoelen zijn apart, maar aardsterren zijn nog aparter. Ze bestaan uit een bolletje met een kraag erom. Die kraag opent zich in punten alle kanten op. Hoewel de meeeste soorten zo’n kraag hebben, heet er maar één gekraagde aardster. Dat is de gewoonste van het stel, hij heeft geen zeer specifieke groeiplaats nodig zoals andere aardsterren. Hij heet gekraagd omdat ie een tweede kraag heeft, zonder punten. …

Lees Meer Lees Meer

Na een novemberweek, waarin bijna een meter regen viel, stond het water in de Maas hoog. Later die winter volgde het smeltwater. Weer rees de Maas, nu nog hoger. Bever-liefhebber Willy de Koning ging kijken hoe het een beverburcht verging. Ze voelde zich ramptoerist, schrijft ze in Avonden aan de waterkant (KNNV Uitgeverij, €14,95). Sinds ze in de zomer van 2007 in de Biesbosch onverwacht een bever zag, is De Koning verslingerd aan dit ‘aaibare’ dier, zoals ze zelf zegt. Ze zien er weliswaar uit als reuzencavia’s, maar bevers zijn een meter lang, nog afgezien van die klapstaart. Ik zou aaigewijs voorzichtig zijn met die beiteltanden, maar ik zag laatst een foto van iemand die een wilde bever in zijn armen droeg. De drager had niet eens handschoenen aan. Het zijn dus goedmoedige dieren, maar wel schuw, ze zullen zich nooit vrijwillig laten aaien. …

Lees Meer Lees Meer

Laatst kreeg ik van Margriet Prins een kinderboek toegestuurd. Het ging over Gijsje, een tamme wilde grauwe gans die ze had geadopteerd, toen ze in de haven van Medemblik woonde.

Ik had dat boek al, ik kreeg het eerder toegestuurd van de auteur Lieke van Duin. ik meende zelfs dat ik er iets over geschreven had in deze rubriek. Maar dat is niet zo. Ik schreef eerder iets over een ander kinderboek van Van Duin. Niet over Gijsje. Ik had het boek wel en herlas het, met zoon van 10, die zich er niets meer van herinnerde. Waarschijnlijk heb ik het hem niet eerder voorgelezen, ik vergeet zulke dingen, de voorleesboeken zijn niet bij te benen. …

Lees Meer Lees Meer

Jacob van Maerlant schreef in de Middeleeuwen een natuurencyclopedie, waarin hij de teelballen van bevers aanprees als heilzaam middel. Maerlant had geen last van wetenschappelijke beperkingen. Alternatieve genezers hebben daar nog steeds geen last van. Sommigen menen dat je botergeil wordt van bevergeil. Bevergeil is de was waarmee bevers zich invetten. Het zit in twee klieren die voor beverballen werden aangezien. En ballen worden gassocieerd met geilheid. Beverwas werd bevergeil genoemd. Het spul is pijnstillend, omdat bevers wilgenbast eten en wilgenbast salicylzuur bevat. Van salicylzuur wordt aspirine gemaakt. …

Lees Meer Lees Meer