2019etc
Een sperwer boven de silo van de buren

Een sperwer boven de silo van de buren

Sperwer. Foto Koos Dijksterhuis
Sperwer. Foto Koos Dijksterhuis

In de nieuwe flat waarin de Trouwredactie huist zijn diverse liften, waarvan één spooklift. De andere brengen je naar kantoren om een atrium, waar je geen hoogtevrees moet hebben. Voor de daktuin geldt dat niet, want die bevindt zich op de tweede en eerste verdieping. Die is als een trans om het gebouw aangelegd. Ga daar zeker even kijken op de lezersdag, 9 november. Een kwartier doorstappen en je bent rond, inclusief trappen – met rollend materieel kun je er niet langs.

Zo’n groene (werk)omgeving is prettig. Alle platte daken en alle kantoor-, school- en veel andere pleinen zouden begroeid moeten zijn. Jammer is dat de begroeiing hier vooral uit exotische tuinplanten bestaat. Mexicaanse madeliefjes, Amerikaanse bergmunt, Japans berggras en Zeeuwse knoop die niet uit Zeeland maar uit Azië komt. De bomen zijn Amerikaans: valse christusdoorns.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
De bosuil, de uilen

De bosuil, de uilen

Bosuil jong. Foto Koos Dijksterhuis
Bosuil jong. Foto Koos Dijksterhuis

Boven ons huis hoor ik vaak en zie ik soms een bosuil. Hoewel ik niet weet wat ik vergeet, staan denk ik alle bosuilen die ik in mijn leven heb gezien me nog bij. Hetzelfde geldt voor ransuilen, kerkuilen, velduilen en steenuilen. En zeker de drie oehoes, de dode oehoe, de twee sneeuwuilen en de ene Afrikaanse visuil vergeet ik niet.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Uitkijkboom voor vogels

Uitkijkboom voor vogels

Groenling in de els. Foto Koos Dijksterhuis
Groenling in de els. Foto Koos Dijksterhuis

In een rietveldje in de buurt van ons huis staan een paar jonge bomen, elzen, die nu op wat elzenproppen na kaal zijn. Die proppen bevatten zaadjes en worden leeg gepeuterd door zangvogels. De nieuwe katjes beginnen trouwens al; bij de els vloeien de seizoenen in elkaar over.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Honderdduizenden koperwieken

Honderdduizenden koperwieken

Koperwiek in hulst. Koos Dijksterhuis
Koperwiek in hulst. Koos Dijksterhuis

Het gaat in oktober rap met de vogeltrek. De eerste week zag ik nog zwaluwen en zwartkopjes, een week later is het luchtruim, behalve door ganzen, overgenomen door koperwieken en kepen. Beide komen uit Scandinavië, Finland en wellicht Rusland om in Nederland te overwinteren, of om verder naar het zuidwesten te vliegen.

Kepen zijn de Scandinavische neven van onze vinken. Koperwieken zijn de Scandinavische en IJslandse neven van onze zanglijsters. Ze trekken vaak ’s nachts in groepen, elkaar bij de les houdend met schrille piepjes. Overdag willen ze wel pauzeren in een lijsterbes, kardinaalsmuts of hulst (foto) of andere bron van bessen. Dan blijken koperwieken wat kleiner en iets bruiner te zijn dan de wat grijzere zanglijsters, met een scherp afgetekende wenkbrauw en kaaklijn. Op hun flanken hebben ze roodbruine vegen langs de vleugels. Als ze die vleugels strekken, dan zie je dat die vegen de onderranden van hun roodbruine oksels zijn.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Dodelijk giftig

Dodelijk giftig

Groene knolamaniet. Foto Koos Dijksterhuis
Groene knolamaniet. Foto Koos Dijksterhuis

In een smalle grasstrook tussen weg en voetpad, waar eiken groeien, tref ik twee paddenstoelen. Ze zijn hooguit 1 keer eetbaar, zo giftig zijn ze.

Ze zijn iets kleiner dan vliegenzwammen, hebben een lichtgroene hoed zonder stippen op een witte steel. Om die steel wappert een rokje. Met de voet van hun steel lijken ze in een ingegraven vaasje te staan. Dat is het restant van het ‘ei’, de ‘beurs’ of de ‘knol’, waar ze uitbarstten toen ze uit de grond schoten.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Canadese ganzen zitten niet stil

Canadese ganzen zitten niet stil

Canadese ganzen. Foto Koos Dijksterhuis
Canadese ganzen. Foto Koos Dijksterhuis

Mijn eerste Canadese ganzen zag ik ooit op de Kalmthoutse hei, op de Vlaamse grens van Noord-Brabant. Er waren er tientallen en ze gedroegen zich alsof ze er helemaal bij hoorden. Canadese ganzen broedden ooit alleen in Canada en de VS. In Nederland en vooral België werden ze gefokt en gehouden als siervogels, en die ontsnapten weleens of werden losgelaten als hun baasje ze niet meer leuk vond. Het eerste broedgeval vond plaats in 1973 en wel op de Kalmthoutse hei. Het betreft de grote Canadese gans, er bestaat ook een kleine.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
De gaai en de eikel

De gaai en de eikel

Gaai. Foto Koos Dijksterhuis
Gaai. Foto Koos Dijksterhuis

Noem eens een paar herfstverschijnselen. Wellicht zegt u kastanjes, eikels, paddenstoelen, geel, rood en vallend blad. Wind, regen, kou, misschien vogeltrek en spinnenwebben. Anders nog? Gaaien!

Gaaien? Ja gaaien. U weet wel: het voorheen Vlaamse gajes. Gaaien zijn er het hele jaar maar zijn nu extra zichtbaar. Dat komt doordat ze met een keel vol eikels vanuit eikenbomen vliegen. Ze kunnen er geloof ik wel twaalf tegelijk vervoeren. Die begraven ze op allerlei plekken. Zo kunnen ze tot diep in, misschien wel na de winter eikels opgraven en eten.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Zwammen met een kegel

Zwammen met een kegel

Muizenstaartzwam. Foto Koos Dijksterhuis
Muizenstaartzwam. Foto Koos Dijksterhuis

Was ik altijd graag buiten, het kwam er soms niet van. Sinds we een hond hebben komt dat er wel altijd van. Ik ben meer op stap dan ooit. Maar hoewel ik meestal een kijker en een camera meezeul, zijn die niet altijd optimaal bruikbaar. Een subtiel rukje aan de riem en het object is uit beeld. Daarbij: als ik door een camera loer, heb ik geen contact met de hond. Die zoekt dat van tijd tot tijd, dan kijkt ze me even aan. Ik gebruik die optica dus relatief weinig en zet de telefoon uit. Wie naar z’n telefoon staart, heeft immers geen contact met wie of wat dan ook?

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Valken en muizen

Valken en muizen

Torenvalk biddend. Foto Koos Dijksterhuis
Torenvalk biddend. Foto Koos Dijksterhuis

Voor torenvalken zijn veldmuizen de hoofdmaaltijd. Afgelopen lente en zomer las ik herhaaldelijk dat het een slecht muizenjaar was. Ik las ook herhaaldelijk dat het een goed muizenjaar was. De aantallen muizen kunnen in korte tijd en per gebied sterk verschillen. Het kan na de natte winter muisarm zijn geweest en in de droge zomer muisrijk. Het kan in Drenthe muisarm zijn geweest, terwijl Friesland over een muizenplaag klaagde. Er kunnen veel bosmuizen zijn geweest en weinig veldmuizen.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Tjiftjaffen zingen in de herfst

Tjiftjaffen zingen in de herfst

Tjiftjaf. Foto Koos Dijksterhuis
Tjiftjaf. Foto Koos Dijksterhuis

Nog steeds hoor ik elke dag tjiftjaffen zingen. Het is dan ook zulk mooi weer, je zou als vogel toch het voorjaar in je kop krijgen? Als mens ook, trouwens. Maar tjiftjaffen zingen elke herfst wel, zij het lang niet zo veel, zo lang en zo luid als in de lente en zomer.

Als u qua vogelkennis tot ’s lands gemiddelde behoort, vermoed ik dat u zich een tjiftjaf niet meteen voor de geest kunt halen. Noem eens tien Nederlandse vogelsoorten. Dikke kans dat u merel, huismus, spreeuw, vink, (kool- en pimpel)mees, roodborstje, (hout)duif, (kok- en zilver)meeuw, eend, reiger, ekster, gaai en kraai noemt, maar de tjiftjaf niet. In dit rijtje staan acht soorten uit de landelijke broedvogeltop-10. De ontbrekende twee zijn tjiftjaf en fitis. Beide trekken weg naar het zonnige zuiden. En als Scandinavische tjiftjaffen en fitissen op doorreis Nederland aandoen, willen ze zich hier nog wel eens territoriaal gedragen, en dat betekent: zingen!

Lees Meer Lees Meer

DELEN