Natuurdagboek 2025
Een beukenbonanza onder de boom, maar bijna niets te eten

Een beukenbonanza onder de boom, maar bijna niets te eten

Beukennootjes. Foto Koos Dijksterhuis
Beukennootjes. Foto Koos Dijksterhuis

‘Tok!’ klinkt er. En nog eens. Op het dak, op de tuintafel, op het terras en op mijn hoofd als ik buiten ben. De enorme, honderdvijftig jaar oude beuk in onze tuin rolt een tapijt van beukennootjes uit. De ruwbehaarde napjes staan open, de vier nootjes stuiteren er meestal uit.

Het is vervelend lopen op die harde napjes, zeker op klompen. Dus veeg ik ze op. Op het gras laat ik ze vooralsnog liggen; alleen met wat er op de stoep en het terras ligt, kan ik een grote gft-bak tot de rand vullen.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Arendshorst tegen de vlakte

Arendshorst tegen de vlakte

Zeearenden op nest. Foto Koos Dijksterhuis
Zeearenden op nest. Foto Koos Dijksterhuis

We wonen op loopafstand en dus wandel ik vaak langs (het) Frieseveen, de plas die door de Meerweg van het Paterswoldsemeer is afgesneden. Aan de overkant is door een recente storm een gat geslagen in wat eerst een bosrand leek. Nu zijn de kerk en flat van het dorp Haren zichtbaar.

Tweehonderd jaar geleden huurde het welvarende Haren arbeiders in om het veen af te graven. Die arbeiders kwamen uit Zuidoost-Friesland, waar ze weinig anders deden dan veen afgraven.

Toen het Friese veen afgegraven was, werd de kuil gebruikt als vuilnisbelt. Het is het Naardermeer van Groningen. Ik vind soms oude emaille theepotten, emmers, en meer afdankertjes. Er was destijds gelukkig nog geen plastic en we vervingen ook nog niet jaarlijks ons hebben en houden. Hopelijk sluimeren er geen roestige gifvaten in de bodem.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Een neus voor de biefstukzwam

Een neus voor de biefstukzwam

Biefstuk met hondenneus. Foto Koos Dijksterhuis
Biefstuk met hondenneus. Foto Koos Dijksterhuis

Als ik op mijn hurken ga om iets te fotograferen, toont onze hond zich vaak nieuwsgierig en onderzoekend. ‘Even snuffelen aan waar ie zich nu weer mee inlaat.’ Daardoor komt het dat ik relatief veel close-upfoto’s heb van een hondensnuit.

Het ene object kan op meer belangstelling rekenen dan het andere. Bovenaan de interesselijst staan dode dieren en paddenstoelen. En in die laatste categorie verheugt de biefstukzwam zich in de grootste aandacht.

De biefstukzwam is volgens Wikipedia ‘een uitgesproken herfstzwam’. Wel, het is herfst, maar ik vond twee weken voor de herfst aanving al een paar biefstukzwammen op een grote, levende zomereik. De meeste waren nog jong en glipten als roodbruine bolletjes uit een boombast. Ze hadden het formaat van een pingpongbal.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Mysterieuze magnoliapeulen

Mysterieuze magnoliapeulen

Magnolia. Foto Koos Dijksterhuis
Magnolia. Foto Koos Dijksterhuis

Er zijn driehonderd soorten magnolia’s. Ze zijn populair vanwege hun uitbundige bloei in de lente: van wit tot purper en ook een gele variant bestaat. Daar staat tegenover dat ze weliswaar krachtig, maar kort bloeien. De grote bloemen verbruinen snel, vallen af en vormen een glibberige smurrie. Het verbaast me dat magnolia’s überhaupt in trek zijn in een land dat grossiert in tegeltuinen en waar de bewoners vallende blaadjes als probleem ervaren.

Magnolia’s zijn uit hun oorspronkelijke leefgebied in Noord-Amerika hierheen verscheept. Uit hun DNA bleek dat de huidige bomen sterk verwant zijn aan verre voorouders – magnolia is een soort oerboom.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Wespenwaarschuwing

Wespenwaarschuwing

Hoornaar. Foto Koos Dijksterhuis
Hoornaar. Foto Koos Dijksterhuis

Bij ons in de buurt is een met eiken geflankeerd wandelpad. Ik loop daar regelmatig met de hond en ineens stond er een geïmproviseerd bord met de waarschuwing: hoornaarnest. Drie bomen verder stond er ook zo’n waarschuwing, maar dan leesbaar vanuit de andere kant. Ergens daartussenin moest het nest zich bevinden. Ik keek goed, maar zag niet één grote wesp. Wel staat er tussen de eiken één beuk, met een opengereten bast. Daarin zag het er wespennestachtig uit. Het regende en waaide, en de insecten binnen bleven.

Door de waarschuwing bleef ik er even, wat vast de bedoeling niet was. Meestal waarschuwen zulke geprinte A-4’tjes voor eikenprocessierupsen. Nederland zit vol gevaren. Ook teken zijn er, vossenlintwormen en vallende takken. En sinds kort Aziatische hoornaars! Die komen uit het verre oosten, dus moeten ze wel nog angstaanjagender zijn dan onze vertrouwde Europese hoornaar. Op determinatiefora op internet woorden veel gewone wespen en Europese hoornaars getoond, met de bezorgde vraag: ‘Aziatische hoornaar?’

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Dood tijdens de daad

Dood tijdens de daad

Parende langpootmuggen, vrouw boven Foto Koos Dijksterhuis
Parende langpootmuggen, vrouw boven Foto Koos Dijksterhuis

Lang geleden zag ik een humoristisch bedoelde scene in een film. Tijdens een vrijage krijgt de man zowel een orgasme als een hartaanval. Dood. Ik kan me verder niets van die film herinneren. Je kunt zo’n orgastische dood als een straf Gods zien, of als een zalig uiteinde.

Zo’n dood komt voor, maar niet vaak, lees ik in allerlei top-zoveels van doodsoorzaken. Die verschillen onderling. Zo lees ik dat ongeveer 1 procent van de sterftegevallen dood door seks betreft. Dat zijn dan meer dan 1700 doden. Volgens het Uitvaart-platform echter gaat het om slechts 0,6 procent, een stuk of duizend vrijdoden. Dat zijn er toch nog anderhalf keer zoveel als verkeersdoden en acht keer meer dan slachtoffers van moord en doodslag.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Verliefd op een huuske

Verliefd op een huuske

Huisje in Dwingelderveld. Foto Koos Dijksterhuis
Huisje in Dwingelderveld. Foto Koos Dijksterhuis

Verscholen in het Dwingelderveld, op de grens van bos, hei en ven, ligt een voormalig keuterboerderijtje. Het is van Natuurmonumenten en die wil het slopen. Dat lijkt misschien logisch: in een natuurgebied past geen bebouwing. Maar dat ligt hier volgens mij anders.

De keuterij is in de oorlog gebouwd ter ontginning van het veen, en past naadloos in de omgeving. Op het erf van het station groeien zandblauwtjes, die er veilig zijn tegen vertrapping. Wandelaars en honden uit het nabijgelegen huisjespark blijven dankzij het gebouwtje met z’n hek buiten het Achterlandse Veen, waar onder meer otters leven.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Groen, rood en geel: zilverschoon

Groen, rood en geel: zilverschoon

Zilverschoon .Foto Koos Dijksterhuis
Zilverschoon .Foto Koos Dijksterhuis

Als je er bij stilstaat is het opmerkelijk hoe mooi een algemeen en klein plantje als zilverschoon is. De plant heeft zijn naam mee, en degene die hem bedacht heeft, had oog voor het zilveren vachtje van vilt op de bladeren aan de onder-, en soms ook de bovenkant bedekt.

De bladeren lijken enigszins op veren, en bestaan uit een verzameling kleine deelblaadjes die tegenover elkaar uit de hoofdnerf groeien. Het worden dan ook geveerde bladeren genoemd. Als je goed kijkt zie je tussen de deelblaadjes telkens een piepklein deelblaadje zitten. Groot en klein wisselen elkaar af. Dat wordt ‘afgebroken geveerd’ genoemd. De botanische wereld zit vol jargon.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Eiland van (on)rust

Eiland van (on)rust

Straaljager. Foto Koos Dijksterhuis
Straaljager. Foto Koos Dijksterhuis

Sinds oudejaarsavond is onze hond doodsbang voor knallen. Door haar merk ik hoe vaak er knallen klinken. ’s Nachts wordt er illegaal gejaagd op dieren die dankzij nachtkijkers ook dan geen rust meer krijgen. Overdag zijn er altijd feestvierders die hun vreugde met vuurwerk uiten. De knallen vallen me niet eens op, ik hoor ze niet meer, maar ik merk ze op dankzij de hond. Die krimpt ineen en verdwijnt onder een struik of, thuis, in haar bench. Dan realiseer ik me: oh ja, er was een knal in de verte.

Lees Meer Lees Meer

DELEN
Een jong doublet tapijtschelpen

Een jong doublet tapijtschelpen

Tapijtschelp. Foto Koos Dijksterhuis
Tapijtschelp. Foto Koos Dijksterhuis

Op het strand van Schiermonnikoog vind ik op een ochtend vijf doubletten van tapijtschelpen, benevens enkele losse kleppen. Eén van de vijf dubbele exemplaren is klein en jong gestorven.

Tapijtschelpen zijn tweekleppige schelpdieren, en wat je op het strand vindt zijn de lege schelpen van kalk. Het dier leefde in een doosje van zulke kleppen, maar is dood en vergaan. De grootste schelpdierfamilie is die van de slakken, de een na grootste die van de tweekleppigen. Daartoe horen mossels, kokkels, oesters en nog veel meer soorten, waaronder tapijtschelpen.

Lees Meer Lees Meer

DELEN