Afgelopen weekend werden Gaza en Oekraïne uit de media gedrukt door de tuinvogeltelling. Met dat jaarlijkse evenement kweekt Vogelbescherming Nederland animo voor en wellicht ook kennis over vogels. Dat laatste is broodnodiger dan het strooien van kruimels.

Het onbenul waarmee in Nederland over natuur gesproken wordt, belooft weinig goeds voor die natuur. Dat het aan soortenkennis ontbreekt, à la – je kunt niet alles weten. Wel overschatten sommigen hun vogelkennis. Ik zie op de (a)sociale media regelmatig een foto van een vink, met de vraag: welke vogel is dit? Daar komt toch een variatie aan antwoorden op! Roodborst, goudvink, koperwiek, groenling… Terwijl de vink een van de tien meest gevinkte soorten van de tuinvogeltelling is. Je vraagt je af: hoe betrouwbaar is die telling?

Het tuinvogeltellen haalt alle media en dat is mooi voor Vogelbescherming. Op televisie slaan verslaggevers een enigszins paternalistische toon aan, als ze het erover hebben. Alsof ze kleuters toespreken. Vogelbescherming leverde gratis bewegend beeld, maar dat duurde Wakker Nederland niet lang genoeg. Deze omroep vertonde vrijdagmorgen op NPO1 een elders verworven filmpje, waarop een vogelhuisje te zien was. Daar fladderden tuinvogels omheen. Het waren wit-blauwe vogels met een kuif: blauwe gaaien.

In Spanje heb je nog blauwe eksters, maar blauwe gaaien komen alleen in de VS en Canada voor. Misschien denkt u nu: ach, wat maakt het uit, het gaat om het verschijnsel tuinvogels, dat filmpje is maar een illustratie. Gezien de regelmaat waarmee ik zulke fouten in de media zie, denk ik dat menigeen er zo over denkt. Het is een knieval voor de gemakzucht. Laat het even een vogelaar zien en voorkom de fout.

Ik zie nooit een film over Volkswagen waarin Fiats worden getoond. Kent u filmpjes over Ajax, waarin Feijenoord te zien is?

Maar hé, wie weet herkennen dankzij de tuinvogeltelling meer mensen een vink.

(Natuurdagboek Trouw, maandag 29 januari ‘24)