De laatste jaren heb ik meerdere cijfercodes van geringde knobbelzwanen doorgegeven aan de zwanenwerkgroep. Sinds onze verhuizing naar Paterswolde kom ik daar regelmatig zwaan PT91 tegen.

Het is een mannetje en zijn ringcode zit zowel om een poot als om zijn nek. Zo’n halsring is niet mooi, en kan op de asociale media rekenen op afkeuring en beschuldigingen van dierenmishandeling. Ik laat wilde dieren ook het liefst met rust. Toch levert zo’n malle halsband tenminste terugmeldingen op.

Een pootring is kleiner en zit vaak onder water. Dankzij halsringen werd het bijvoorbeeld duidelijk dat er alfazwanen zijn die groepen jonge zwanen van hun weiland jagen. Het doodschieten van die ene zwaan kan dus tot vraat van tientallen zwanen leiden. Als dat geen reden voor een boer is om zwanen met rust te laten!

Jeroen Nienhuis van de zwanenwerkgroep stuurde mij de levensgeschiedenis op van PT91. Op 4 augustus 2006 werd de zwaan geringd in Friesche Veen, een natuurgebiedje bij Groningen. Hij is dus minstens bijna 19 jaar oud. De tot dusver oudste knobbelzwaan van Nederland werd 29, meldt Ton Eggenhuizen in zijn boek De knobbelzwaan.

Ik zie PT91 vaak. Zwom hij aanvankelijk weg voor mijn camera, inmiddels lijkt hij steeds gretiger te poseren. Eerst dobberde hij op de Schipsloot, het zijkanaal van de Drentsche Aa, nu peddelt hij op de sloot langs de dijk om Friesche Veen.

De zwaan heeft intussen een vrouw. In de vlakbij gelegen sloot aan de andere kant van de dijk heerst een ander knobbelzwanenpaar. Er zwerft ook een groepje jonge vrijgezelle zwanen rond. Zwaan PT91 is de enige met een halsband. Hij lijkt er geen last van te hebben. Het zou kunnen dat de ring hem aantrekkelijker maakt voor de dames, je weet het niet.

Na zijn ringmoment in 2006 duurde het twaalf jaar voor hij weer gemeld werd. Daarna werd hij jaarlijks een paar keer gezien in de omgeving van Friesche Veen, Eelde en Glimmen. Was hij in de tussentijd elders? Ze maken soms jarenlange uitstapjes, blijkt uit zulke ringen. Maar nee, in 2006 kreeg hij slechts een pootring en in 2018 werd hij weer gevangen en kreeg hij een halsband. Die leverde een reeks meldingen op.

(Natuurdagboek Trouw, donderdag 3 april ’25)