Koos Dijksterhuis

Laatst schreef ik hier over de vele soorten zangvogels die in een els in het riet zaten. Van pimpelmees tot rietgors en van groenling tot blauwborst. Daags na publicatie wandelde ik langs die boom en zat er nota bene een roodborsttapuit in. Een mannetje.

Roodborsttapuiten hebben een oranje borst, terwijl roodborstjes een oranje borst, hals en snuit hebben. Roodborsttapuiten hebben daarbij een zwarte kop en een witte kraag, de mannetjes althans; de vrouwtjes zijn lichter en vager van kleur. …

Lees Meer Lees Meer

Ons huis is een verbouwd boerderijtje: een boerderijtjeshuis. Van buiten ziet het eruit zoals het in de jaren ’70 van de negentiende eeuw werd gebouwd. We hebben geen glazen pui of grote ramen.

Onder het raam vond ik niettemin een dode merelvrouw. Doodsoorzaak onbekend, maar ik verdenk het raam. Later hoorde ik een bons en vloog er een merelman weg. Onze ramen liggen niet recht tegenover elkaar, voor doorzonwoningen moeten we in de jaren ’70 van de twíntigste eeuw zijn. Maar ze zullen wel spiegelen en een verlengstuk van de tuin lijken. …

Lees Meer Lees Meer

Nu de herfst in gestrekte draf vordert, wordt het eens tijd voor herfstkleuren. Ik zie wel bomen en bosranden verkleuren tot geel of rood, maar ze zijn nog in de minderheid. Althans als ik dit schrijf. U leest dit een paar dagen later en dan kan er veel veranderd zijn. Een windvlaag en het sneeuwt soms al blaadjes.

Groen is onder planten de meest voorkomende kleur. Die danken ze aan hun bladgroen, dat van water en kooldioxide glucose maakt, met zuurstof als bijproduct. Die fotosynthese kost energie en energie haalt het bladgroen uit zonlicht. In de winter schijnt de zon weinig en staat hij laag. Het loont dan niet voor bomen om in blad te staan. Dat kunnen ze dan maar beter laten vallen; scheelt bovendien bevriezingsgevaar. In de bladsteel wordt een broze plek gemaakt waar het blad afbreekt. Maar niet nadat het zo belangrijke bladgroen is opgebruikt of teruggetrokken. Daardoor verliezen de blaadjes hun groene kleur en worden de gele en rode tinten zichtbaar. …

Lees Meer Lees Meer

Op wat volhouders na, zoals gewone berenklauw, rode klaver en teunisbloem, bloeit er weinig meer in de natuur. Er zijn wat winterbloeiers, zoals madeliefje, bezemkruiskruid en herderstasje, maar de kleur is er wel af, afgezien van herfstkleuren dan.

Bij ons in de tuin echter bloeit nog van alles. Klimroos, ijzerhard, duifkruid, leeuwentand en havikskruiskruid gaan door tot nachtvorst toeslaat. In de vijver rondt de dotterbloem zijn tweede bloeiperiode af. Dotters bloeien soms in de herfst een tweede keer. …

Lees Meer Lees Meer

Platanen zijn bomen die in Zuid-Frankrijk hun schaduwen over de petanque-baan werpen. In Nederland worden ze aangeplant, tot in Groningen toe, waar ik er vijf naast mijn huis had staan. platanen zijn zuidelijke bomen en bestand tegen hete, droge zomers, dus zal hun aantal nog wel even blijven groeien.

Als exoten krijgen platanen weinig waardering van natuurbeschermers en ecologen. Er zouden vrijwel geen insecten zijn die platanen gebruiken. Dat valt nogal mee, zo blijkt uit een onderzoek van de Landelijke Insectenwerkgroep van de KNNV. Vera Vandenbulcke en Gerrit Groeneweg inventariseerden de vijf laatste winters de insecten die onder de afbladderende bast van de bomen scholen. Dat bleken er nogal wat te zijn. …

Lees Meer Lees Meer

Toen ik als kind de vakanties op Schiermonnikoog doorbracht, waren blauwe kiekendieven daar de algemeenste roofvogels. Buizerds en haviken broedden er nog niet. Grauwe kiekendieven trokken er hun laatste stuip en bruine kiekendieven moesten hun opmars nog beginnen.

Ik struinde door natte duinvalleien en snorde kiekendiefnesten op. Dat was niet in het belang van de kiekendieven, die angstig kekkerend zo laag boven mij cirkelden, dat ik me schuldig voelde en ze voortaan met rust hield. …

Lees Meer Lees Meer

Het vlinderseizoen loopt weliswaar op zijn eind, maar met De Veldgids Dagvlinders, de nieuwste natuurgids van de KNNV (€39,95), kun je je vast op volgend jaar voorbereiden. Tegenwoordig determineren we vlinders op internet, maar bladeren langs gelijkende soorten is nog altijd stukken prettiger in een papieren boek. Deze vlindergids is een herziening van de gids die ik veel gebruik en die al vijftien jaar oud is. Er staan nu veel meer rupsen in, een hele aanwinst, en in die vijftien jaar is er van alles veranderd. …

Lees Meer Lees Meer

In de nieuwe flat waarin de Trouwredactie huist zijn diverse liften, waarvan één spooklift. De andere brengen je naar kantoren om een atrium, waar je geen hoogtevrees moet hebben. Voor de daktuin geldt dat niet, want die bevindt zich op de tweede en eerste verdieping. Die is als een trans om het gebouw aangelegd. Ga daar zeker even kijken op de lezersdag, 9 november. Een kwartier doorstappen en je bent rond, inclusief trappen – met rollend materieel kun je er niet langs.

Zo’n groene (werk)omgeving is prettig. Alle platte daken en alle kantoor-, school- en veel andere pleinen zouden begroeid moeten zijn. Jammer is dat de begroeiing hier vooral uit exotische tuinplanten bestaat. Mexicaanse madeliefjes, Amerikaanse bergmunt, Japans berggras en Zeeuwse knoop die niet uit Zeeland maar uit Azië komt. De bomen zijn Amerikaans: valse christusdoorns. …

Lees Meer Lees Meer

Boven ons huis hoor ik vaak en zie ik soms een bosuil. Hoewel ik niet weet wat ik vergeet, staan denk ik alle bosuilen die ik in mijn leven heb gezien me nog bij. Hetzelfde geldt voor ransuilen, kerkuilen, velduilen en steenuilen. En zeker de drie oehoes, de dode oehoe, de twee sneeuwuilen en de ene Afrikaanse visuil vergeet ik niet. …

Lees Meer Lees Meer

In een rietveldje in de buurt van ons huis staan een paar jonge bomen, elzen, die nu op wat elzenproppen na kaal zijn. Die proppen bevatten zaadjes en worden leeg gepeuterd door zangvogels. De nieuwe katjes beginnen trouwens al; bij de els vloeien de seizoenen in elkaar over. …

Lees Meer Lees Meer