De polder Lappenvoort bij Eelde bestaat uit voormalige landbouwgrond die jaarlijks gehooid wordt. De Drentse A stroomt erdoorheen en de oude sloten zijn er allemaal nog. Veel watergangen raken in de zomer verstopt met grote waternavel. Dat is een beruchte, exotische waterplant. Vanuit de oever overwoekert de plant stilstaand en traag stromend water.

Het Waterschap eist onbegroeide sloten. Afgelopen zomer werden vaartuigen ingezet, bestuurd door jongemannen. Met een soort reuzenhooivork kwakten ze de dekens van waternavels op de oevers. Die veranderden in wallen van donkere aarde met groene blaadjes. Het is goed om dat een paar dagen te laten liggen, om waterdiertjes de kans te geven te ontkomen. Maar dan moet je de bagger weghalen. Anders verteert de rottende smurrie tot voedingsbodem voor een nieuwe generatie waternavels, die vanuit die oevers het water andermaal overgroeien, soms nog dezelfde zomer. Ze breiden zich uit via lange wortelstokken; je zou ze waternavelstrengen kunnen noemen.

De knullen die de machines bedienden, maakten niet de indruk dat ze veel aan de natuur dachten. De plukjes lisdodde, torkruid, waterkers, watermunt en pijlkruid werden even rigoureus het water uit gebonjourd. Ik vroeg of de bagger opgeruimd zou worden. Het antwoord was nee. ‘Maar’, zo zei een der jongemannen ter geruststelling met als zeeklei zo vette Grunneger tee’s, ‘dat hoeft ook niet want het verteert’.

Terwijl de wateren schuilgaan onder grote waternavels, gaan hun oevers schuil onder Japanse duizendknoop. In de jaren ’70 had de popgroep Genesis een lied, getiteld The Giant Hogweed. Dat betekent de reuzenberenklauw. Die werd naar Europa gehaald en overwoekerde parken en bermen. ‘They are invincable’, zong Peter Gabriel. Wel, tegenwoordig worden berenklauwen verdrongen door Japanse duizendknopen. De laatste stierven tijdens de nachtvorst laatst bovengronds af, en verteren nu tot voedingsbodem, waaruit ze in april met nog veel meer stengels omhoog zullen schieten.

(Natuurdagboek Trouw, maandag 9 december ’24)