Gelderse roos is een struik met in de zomer fraaie bloemen, en in de winter fraaie bessen. De bloemen vormen schijven, met een krans van grotere bloemen eromheen. Ontbijtbordjes. De bloemen in het midden zijn de bloemen waar de bestuiving plaatsvindt. Daartoe wordt de hulp ingeroepen van insecten. En die lokt de struik met de grotere bloemen aan de rand die zelf celibatair leven.

Na een bevruchting ontstaan er bessen, die vuurrood zijn en die er lekker uitzien. Ze smaken echter bitter. Ik lees op diverse websites dat de bessen van Gelderse roos hoog gewaardeerd worden door vogels. Wel, dat valt te bezien. Lijsterachtigen, spreeuwen en roodborstjes zullen ze wel eten, zoals ook het roodborstje op de foto deed, maar dan toch pas als de meidoorn-, vlier- en lijsterbessen op zijn. Gelderse roos-bessen blijven ’s winters lang goed, en als de rest op is of bedorven, kunnen ze nog dienen als bij-gebrek-aan-beter-voedsel. Daarom, en omdat ze tot diep in de winter zo mooi rood blijven, plant(te) ik bij elk huis waar ik woon(de) Gelderse rozen. En er is nog een reden.

Er is namelijk één vogelsoort die Gelderse roos-bessen echt lekker vindt en die ook zo’n struik uitkiest, als er nog genoeg andere bessensoorten zijn. En dat is de pestvogel. Nu komen pestvogels niet iedere winter in even groten getale naar Nederland. De ene winter komt er niet een, een andere winter is er een heuse invasie. Dat hangt af van de bessenvoorraad in Scandinavië. Zelfs tijdens een invasie moet je geluk hebben ze tegen te komen. Ik heb ze nog maar één keer in mijn tuin gezien. Die ene keer waren er meteen een stuk of twaalf. Ze zijn prachtig en stel dat ze deze winter naar Nederland afzakken en mijn tuin overslaan omdat er geen Gelderse roos staat. Dat zal me niet gebeuren.

De eerste pestvogels zijn alweer gesignaleerd, maar niet door mij. Ik moet het nog even doen met een roodborstje. En de bessen.

(Natuurdagboek Trouw, woensdag 8 nov. 23)