Ik permitteer mij een wanhopig roersel over het milieu. Milieubeleid is niet altijd goed voor de natuur, maar de natuur zou meer baat hebben bij een wereld zonder stikstofuitstoot en -neerslag, zonder pesticiden en zonder klimaatverandering, dan bij alle kunstgrepen die nodig zijn om de ergste effecten van die milieu-aantastingen ietwat te compenseren. Voorkomen is beter.

Het eiland Öland in de Oostzee is een akkervogelparadijs. De reden: veevoer en mest mogen niet naar en van het eiland vervoerd worden. Hoe simpel kan het zijn! Al dat gesteggel, al dat sparen van kosten noch moeite om maar door te kunnen gaan op de oude voet van veevoeders en drijfmest…

En dan het klimaat; als ik de wereld red in 300 woorden, dan ook meteen maar helemaal. We vliegen weer evenveel als voor corona, waarschijnlijk zelfs meer. Dat komt doordat we met een laatste-minuutvlucht de herfstige herfst ontvluchten, terwijl zuiderlingen een laatste-minuutvlucht naar Noord-Europa boeken, om hittegolven en bosbranden te ontvluchten. Duizenden bosbranden, hoe krijgen we die uitstoot ooit gecompenseerd? Als het aan onze machthebbers ligt, doen we dat met zeeën vol windturbines en akkers vol zonnepanelen. Waarvoor we zeldzame grondstoffen uit de diepzeebodem moeten halen. En met kerncentrales, waardoor we ons nageslacht met dat eeuwige stralingsafval opzadelen. Wat machthebbers niet willen, is minder energie verbruiken en verspillen. We moeten op de oude voet doorgaan, de schoorstenen moeten blijven roken.

Mijn advies is: blijf thuis! Maar ik roep in de woestijn. Zolang ik me herinner zijn er campagnes om mensen uit het vliegtuig en de auto te krijgen, en in de trein of op de fiets. Vergeefs. Onze machthebbers kunnen en moeten die omslag organiseren, bijvoorbeeld via prijspolitiek. U en ik zijn degenen die die hebbers aan de macht brengen. Vandaag stemmen we volgens de prognoses de natuur weg.

(Natuurdagboek Trouw, woensdag 22 november ’23)