Deel 7 in de reeks vogelgeluiden gaat over de zanglijster. Ik hoorde de eerste op Valentijnsdag, maar Grietje Bethlehem uit Groningen hoorde ze al twee weken eerder. Dat is vroeg, want de meeste van onze zanglijsters overwinteren in Frankrijk, en die keren eind februari terug. Vele trekken dan door naar Scandinavië.

Een zanglijster die in Nederland wil broeden, begint algauw te zingen. In bossen, parken en tuinen zijn dan de meest gevarieerde klanken te horen. Geen vogel kan tippen aan de muzikale omlijsting van de zanglijster!

Een zanglijster zingt geen vast wijsje, er is geen melodie in de lijsterzang te ontdekken. Zingen de meeste zangvogels min of meer telkens hetzelfde, een zanglijster zingt kakofonisch. Zanglijsterzang lijkt daarin meer op nachtegaalzang dan op merelzang, hoewel merels en zanglijsters veel dichter verwant zijn dan zanglijsters en nachtegalen. Zanglijsters zingen bij voorkeur in de avondschermer, enigszins verstopt vanuit een boomkruin. Ook daarin lijken ze op nachtegalen. Ik heb dan ook meermaals eind februari een bericht van een lezer gekregen, die beweerde reeds een nachtegaal te hebben gehoord. Maar nachtegalen arriveren pas in de loop van april uit het verre zuiden en eind februari zijn het zanglijsters.

Lijsterzang mag dan kakofonisch zijn, er is toch een patroon in te ontdekken. Een zanglijster zingt namelijk korte strofen, van twee, drie of vier klanken, die hij twee, drie of vier keer achterelkaar laat horen. Daarna wordt het een ander kort riedeltje, dat een keer of drie herhaald wordt. Als je dat eenmaal weet, is een zanglijster gemakkelijk aan zijn zang te herkennen.

Zanglijsters zouden door tuinliefhebbers gewaardeerd moeten worden, want ze eten slakken. Daarbij hebben ze jammer genoeg een sterke voorkeur voor huisjesslakken. Gelukkig vallen daar ook segrijnslakken onder, de neven van wijngaardslakken, die veel tuinplanten opvreten. Een lijster pakt zo’n slak op en smijt hem op het tegelpad of op een boomwortel om het slakkenhuis te breken, waarna hij de slak soldaat maakt. Zanglijsters zijn ook gek op klimopbessen, die nu rijp zijn (zie foto).

Ik had een keer een zanglijsternest in een dichte heg, maar helaas was de heg niet dicht genoeg om een kat tegen te houden…

(Natuurdagboek Trouw, donderdag 20 februari ’25)