Hoewel er altijd enkele nachtvorstbestendige doorzetters zijn (kamille bijvoorbeeld is een taaie), zijn de meeste (na)zomerbloeiers nu echt wel uitgebloeid. De nieuwe generatie staat al in de wachtkamer. Toch is er ’s winters nog verrassend veel botanische kleur in de natuur te zien, als het geen al te grauw schemerweer is.

Zelfs zonder strijklicht van de zon hebben kornoeljes vuurrode stengels, terwijl sommige wilgen eigeel kleuren. De katjes van elzen en hazelaars zijn groeniger geel, hulst glanst donkergroen en heeft ook nog eens felrode of gele bessen. Klimop bereidt zijn donkerpaarse besjes voor en verder is er op nachtvorstelijke morgens rijp te zien: wit op zijn witst, wit op zijn mooist.

Zeker als er morgenrode zonnestralen doorheen twinkelen, is rijp prachtig, maar ook in nevelige windstilte mag het er wezen. Bekijk de berijpte randen van een blaadje eens door een loep (of houd er een omgekeerde verrekijker vlakbij) en er verschijnt een zilverwit meesterwerkje van filigraan. IJshaar is nog mooier: de bevroren baard van ragfijn condens, verdampt uit hout en in de buitenlucht gestold. Het op ijshaar na allermooist zijn berijpte spinnenwebben en de berijpte schermen van schermbloemigen zoals gewone (onschadelijke) berenklauw en engelwortel (foto). Beide planten worden meer dan een meter hoog en bloeien incidenteel tot in de winter.

Engelwortel bloeit in wat bollere schermen dan berenklauw. In de zomer waren die bloemschermen wit tot lichtroze, de stengels groen en rossig. De grootste kans op engelwortel maakt u op slootoevers in natuurlijk beheerd grasland.

Mocht u (radicaal) geloven in iets spiritueels, dan helpt daarbij een aftreksel van engelwortelwortel, Radix Sancti Spiritus genoemd. Radix is een duur woord voor wortel, het woord radicaal is ervan afgeleid, en radix wordt in radicaal-christelijke kringen gezien als een in of door de Heilige Geest (Sancti Spiritus) geworteld geloof. De Heilige-Geestwortelradix zou als medicijn tegen de pest op aarde zijn geïntroduceerd door aartsengel Rafaël; vandaar de naam. Engelwortel zou ook werken tegen spijsverteringsklachten.

Getooid in de rijp vind ik het een engelachtige plant.

(Natuurdagboek Trouw, donderdag 6 februari ’25)