Gisteren schreef ik over de Jan van Gent met een stuk visnet om de snavel. Die zou vogelgriep overleefd hebben, schreef ik, en kwam vervolgens door dat visnet aan zijn eind.

Hoe weet ik dat ie aan zijn eind komt? Dat weet ik niet, maar ik vermoed het. Hoe weet ik of ie vogelgriep overleefde? Omdat ie leeft, nadat de pandemie zorgde voor duizenden dode Jan van Genten. Ze spoelden in 2022 massaal aan. Ook op Schiermonnikoog vond ik ze. Bass Rock, het eilandje bij Edinburgh, zag jarenlang wit van de grootste kolonie Jan van Genten, met naar schatting 150.000 vogels, maar is ziet nu weer overwegend grijs.

Of die vogel zelf vogelgriep had? Ja. Dat zie ik op de foto. Jan van Genten hebben blauw omrande ogen met een lichtblauwe iris. Als ze een infectie met vogelgriep te boven zijn gekomen, is die iris zwart. Deze ontdekking werd een half jaar geleden gedaan door de Britse Vogelbescherming.

Ook de Jan van Gent op de foto heeft zwarte ogen. De vogel vergezelde met vijf soortgenoten het schip waarop drie oude vrienden van me en ik zaterdag over de Noordzee voeren. Ineens plofte deze vogel neer op het dek. Of hij/zij tegen de kabels of de mast was gevlogen, zag en wist niemand van de opvarenden. Die lachten en wezen en richtten hun telefoontjes.

De vogel was duidelijk bang. Ik trok me terug en vroeg mensen de ruimte naar de reling vrij te houden, zodat de vogel daar kon ontkomen. Maar dat kon hij niet. Jan van Genten zijn zo groot, dat ze net als een zwaan een aanloop over het water nodig hebben om op te stijgen.

Eén van mijn drie oude vrienden suggereerde een jas over de vogel te werpen, om hem te kunnen bevrijden zonder risico op uitgepikte ogen. Een ander had een nog beter idee en wist het hekje in de reling open te wrikken. Daar hebben we de vogel heen gedirigeerd. Hij struikelde van boord, plonsde in zee, nam een aanloop en verhief zich statig. Het ga je goed, Jan!

(Natuurdagboek Trouw donderdag 12 oktober ’23)