Ooit zag ik in Afrika een rode bisschop, een vuurrood zangvogeltje dat in opgerichte houding met snorrende vleugels als een kolibrie langs een rivieroever schoot. In Portugal leeft sinds kort een verwilderde neef van deze soort, eveneens uit Afrika: de gele bisschop. In Nederland hebben we een rode bisschop met gele biezen, een geel kruis, gele franje en een gele staf. Vandaag heeft hij zijn dag.

Dat rode en gele bisschoppen uit Afrika komen, wist u wellicht niet. Van de bisschopsknecht is dat minder verrassend, die karikatuur van een achttiende-eeuwse slaaf. In de discussie over het al dan niet handhaven van deze grapjas heb ik vaak een bonte piet voorgesteld. In de vogelwereld hebben ze die ook. Een bonte piet is een scholekster. Er bestaat ook een witte scholekster, en een zwarte. Die laatste heb ik wel eens gezien, in Afrika!

Toen ik dertig jaar geleden in een kraakpand woonde, waar sommigen verhitte pleidooien hielden voor een feministische variant op het historisch materialisme, sprak ik de woorden dat eender welke machthebber ons zou terroriseren, wij Nederlanders pas in verzet zouden komen als men ons Sinterklaas zou afpakken.

En zie. Sinterklaas mag weliswaar als enige bisschop nog ongestraft kindjes op schoot nemen, maar de kritiek op het racistische gehalte van ’s goedheiligmans slaaf brengt inderdaad het volk op de been. Ieder bezwaar tegen Piet levert de PVV stemmen op, of een van de andere extreemrechtse partijen. Hoeveel hebben we er intussen?

Van de rode noch gele bisschop heb ik een foto en de bonte piet heb ik al vaker tentoongesteld, dus houd ik het bij de haan. “Zij noemen mij kapoentje, ik weet niet waar dat op slaat”, zong drs. P. Ik denk dat het op zowel Sints hanekamachtige mijter slaat, als op zijn vermeende seksloosheid. Een kapoen is namelijk een gekastreerde haan.

(Natuurdagboek Trouw maandag 5 dec. 2016)