Met een spanwijdte van nog geen centimeter zou je hem zomaar over het hoofd zien. Spansmalte zou een beter woord zijn. Op een opgeblazen foto is te zien dat zo’n onooglijk beestje toch ooglijk is. Het zwarte kleed met witte banden en pootjes, het oranjebruine koppie, de antennes en de franje aan de vleugelranden maken er een fraaie, heuse vlinder van.

Het is een zogenoemde microvlinder, een mini-nachtvlinder. Daarvan zijn er veel. Er zijn meer micro- dan macronachtvlinders. En er zijn meer macronachtvlinders dan dagvlinders. Toch denkt u bij ‘vlinder’ waarschijnlijk eerder aan een dag- dan aan een nachtvlinder, laat staan een micro.

Het grote determineren van een kleine vlinder kan beginnen. Volgens de determinatietruc van waarneming.nl is het een dwergmineermot. Denk niet dat ik daarmee de soort weet. Er zijn meer dan achthonderd soorten van. Die zijn lang niet allemaal op foto’s te vinden, want dwergmineermotten leiden een verborgen bestaan. Ze leven als rupsje in het blad van één of enkele soorten bomen of struiken. Ze vreten het bladgroen tussen de deklagen van het blad uit en maken zo tunneltjes, die als witte, gele of bruine sliertjes en slingers zichtbaar worden. Als ze willen verpoppen, knagen ze zich naar buiten. Als vinder leven ze kort, en ’s nachts, en als je er al een in het licht ziet, is ie zo klein dat vrijwel geen mens ‘m zal opmerken. Ik denk dat het vlindertje op de foto zelfs voor nachtzwaluwen en vleermuizen niet zo opvalt, vanwege de zacht gerafelde vleugelranden. Daardoor kan ie vast muisstil vliegen en onder de radar blijven.

Verschillende families dwergmineermotten komen in aanmerking, en ik vind een paar plaatjes die vrijwel identiek zijn. Daar staan geen soortnamen bij maar alleen de geslachtsnaam Stigmella. Maar welke? Er zijn driehonderd Stigmella’s. Bladerend concludeer ik dat het Stigmella continuella is, de groene berkenmineermot.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 9 juni ’21)