De afgelopen weken heb ik regelmatig een ransuil in de avondschemer zien overvliegen. Altijd een feest! De spookachtige schimmen hebben niet ver van mijn tuin gebroed en hun uitvalsweg lag, of hing, boven mijn tuin.

De jongen vliegen nu uit. Vaak zitten ze langdurig op een tak in hun geboorteboom te piepen, drie weken per jaar. Vroeger werden er veel jonge ransuilen gehoord, nu zijn ze zeldzaam. Het geluid van een jonge ransuil is een hoog gepiep, alsof er een scharnier knarst. Dat vinden mensen vervelend en zodra mensen iets vervelend vinden, nemen ze drastische maatregelen. Bomen waarin ransuilen zitten worden omgehakt. Zijn ze met dat gepiep meteen van die braakballen onder de boom af.

Het gaat niet goed met de ransuilen. Ze hebben in ons opgeruimde land de rust- en broedbomen niet voor het uitkiezen. Alternatieve locaties zijn schaars, of bezet, en worden vroeg of laat omgezaagd. In het bos, waar ik ze als puber zag, zijn ze helemaal verdwenen. Niet vanwege geluidsoverlast, maar vanwege voedsel- en nestschaarste.

Je zou ransuilen lui kunnen noemen. Ze brengen de dag rustend door, hun pluimpjes deden ooit iemand denken aan een slaapmuts, een rans, en ze bouwen geen eigen nest, maar gebruiken een oud eksternest. Eksters zijn er in de bossen nauwelijks meer. In woonwijken zijn eksters nog algemeen, maar daar hebben mensen dus last van de roep van jonge uilen.

Jammer, mijn hart maakt een sprongetje als ik in bed lig en een ransuil hoor. En als ik er een zie vliegen, is mijn dag goed. Zoals alle uilen heeft een ransuil extreem goede ogen en oren. Die oren zitten onder zijn veren, die net als zijn ronde kop als een soort schotelantenne ieder geluidje opvangen. Zelf zijn uilenveren geruisloos. Van elke vogel zit het verenpak subliem in elkaar, maar uilen gaan gekleed in gevederde haute couture.

Mocht u het geknars horen of de schim zien, prijst u zich dan gelukkig.

(Natuurdagboek Trouw maandag 17 augustus ’20)