Met een vriend maak ik een vogelronde door het Lauwersmeer. Halverwege kijken we bij Lauwersoog uit over de Waddenzee. Het is mistig, maar de silhouetten van futen zijn duidelijk te zien.

Die futen hebben hun laatste kuikens nog niet van hun rug afgeschud, of ze verzamelen zich alweer in hun zwart-grijs-witte winterkleed op grotere wateren. Niet alleen op meren, ook op zee hangen ze rond, zoals wel blijkt bij Lauwersoog.

We zien een afwijkende fuut. Hij probeert zich onder de futen te mengen en als dat lukt, is ie goed te vergelijken. Hij is een stuk kleiner, zoals op de foto te zien is. Behalve de fuut zelf komen er in Nederland nog vier leden van de futenfamilie voor: de roodhalsfuut, de geoorde fuut, de kuifduiker en de dodaars.

Al die futen zien er ’s winters lang niet zo kleurrijk uit als ’s zomers en allemaal zijn ze kleiner dan de fuut. De roodhalsfuut is op de fuut na de grootste der futen. Die broedt mondjesmaat in Nederland. Dodaarzen zijn de kleinste en de een-na-talrijkste futen van ons land, zowel als broedvogel als overwinteraar.

De geoorde fuut en kuifduiker lijken op elkaar. Ze hebben een middenmaat en zijn in broedkleed voorzien van een buitenissigheden als gele wimpers of wangen en vuurrode oogjes. Geoorde futen doen het als broedvogel heel aardig in nieuwe, natte natuurterreinen. Kuifduikers ten slotte broeden niet in Nederland, maar komen langs op doortrek en overwinteren bij ons. Heel soms blijft er eens een kuifduiker overzomeren. Kuifduikers zijn zeldzame kostgangers uit Noord- en Oost-Europa, vooral Finland. Hun aantal neemt af, want ze verdwijnen als de meren vervuild worden of waar de rust verstoord wordt door houthakkers.

De kleine fuut die we zien is slanker en groter dan een dodaars, maar kleiner dan een roodhalsfuut. Een geoorde fuut zou witte oortjes hebben. Dit is een kuifduiker, al is het rode van zijn oogje nauwelijks te zien.

(Natuurdagboek Trouw vrijdag 18 oktober ’19)