In juli kwam de vogeltrek op gang. Wat wij de zomer noemen is voor veel vogelsoorten eerder de herfst. De eerste sijzen en kruisbekken zijn uit Scandinavië gearriveerd. De eerste spreeuwen uit Midden- en Oost-Europa komen onze kant op. De eerste gierzwaluwen vertrekken. Volwassen koekoeken gingen hen voor. Strandlopers en ruiters van diverse pluimage hebben hun noordelijke broedseizoen er opzitten en vreten zich bij ons tijdens hun zuidwaartse reis vol.

Drieteenstrandlopers arriveren op stranden en zandplaten, kanoet- en krombekstrandlopers op het wad, kleine strandlopers langs binnenwateren en bonte strandlopers overal. Zwarte ruiters zijn er ook, nu nog in hun prachtige zwarte zomertenue. Ruiters zijn een familie van waadvogels, waar ook tureluurs en kemphanen bij horen.

Kemphanen laten zich nu zien. Ik ging laatst mee met een excursie op de Onneres, een oud cultuurlandschap bij Haren, dat is veiliggesteld door Land van Ons. Daar ben ik lid van. Een laagte naast de Onneres hoort er ook bij en mag sinds kort nat worden. Terwijl de gids iets vertelt over de boekweit op de es, speur ik met mijn kijker die ondiepe plas af. Een grutto, twee stormmeeuwen, een oeverloper (ook een ruiter), twee witgatjes (ook ruiters) en een stuk of wat kemphanen stappen langs de oever. De kemphennetjes lijken op tureluurs. De haantjes zijn een stuk groter en hebben nog resten van hun witte, bruine of zwarte baltskleed. Er zijn meer haantjes want die bemoeien zich niet met het nageslacht en kunnen dus eerder de herfsttrek aanvangen.

Wat zijn dat voor vogels, vraagt een deelnemer. Kemphanen? Nu al? Dat betekent toch dat het broedseizoen mislukt is? Nou, dat hoeft niet per se. Het gaat weliswaar slecht met de kemphanen –in Nederland broeden ze al vrijwel niet meer, inmiddels is ook in het buitenland de afname bezig. Maar dat er nu kemphanen zijn, komt simpelweg doordat ze vroeg op reis gaan.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 2 augustus ’23)