Hemelsblauwe gentianen
Op een klein heideveld bij Vught, waar voormalig Trouwcolumnist Jeroen Thijssen mij mee naartoe neemt, zijn tussen de pijpestrootjes stukken grond afgeplagd. Er bloeien struikhei en dophei, tormentil en klokjesgentiaan. Klokjesgentiaan! Lang geleden dat ik die zag. Een facebookbericht van boswachter Pauline Arends dat ze honderden klokjesgentianen had gezien, herinnerde me eraan dat het klokjesgentianentijd is. Met de natte julimaand achter de rug zou het een goed klokjesgentianenseizoen kunnen zijn. Beter dan vorig jaar tenminste, toen er klokjesgentianenschaarste heerste.
Op mijn vijftiende liet ik bijna dagelijks honden uit, met wie ik enorme einden liep door de bossen tussen Amersfoort, Woudenberg en Leusden. Ik ontdekte een klein, zompig heideveldje met klokjesgentianen en bovendien beenbreek, liggende vleugeltjesbloem en wespenorchis. Ik herkende die bloemen niet meteen, maar ging er op de fiets zonder honden, en met een plantenboek van mijn vader nog eens naartoe en waagde me in het veldje, behoedzaam stappend om niets te vertrappen.
“Wat denken wij hier te doen?” blafte de boswachter die mij op heterdaad betrapte. Hij betrapte ook de beenbreek met zijn lompe laarzen. “Wij?” antwoordde ik brutaal. “Ík determineer planten,” zei ik, met het boek zwaaiend en naar de bloemen wijzend. “Daar staan beenbreek en klokjesgentiaan!” De boswachter, duidelijk van zijn à propos gebracht, bromde iets over door de vingers zien. Ik was al weggeglipt, ik liet me echt niet pakken door bejaarde boswachters van boven de dertig.
Heideveldjes en uniformen… De kleine heide bij Vught maakte vroeger deel uit van een militair oefenterrein en het beruchte Kamp Vught lag in de buurt. Maar nu bloeien er zowaar klokjesgentianen, hoe vredig! Ik vind ze bijzonder mooi, met dat hemelse blauw. Er leven vlinders op: gentiaanblauwtjes, wier larven groot worden in het nest van bossteekmieren. Maar ook zonder die vlinders horen klokjesgentianen tot de mooiste bloemen van Nederland, Europa, Wereld.
(Natuurdagboek Trouw dinsdag 22 aug. 2017)