Of je nou in zoet of zout water rondkijkt, overal is het opmerkelijk hoeveel exotische plant- en diersoorten je ziet. Amerikaanse venusschelpen en Filipijnse tapijtschelpen in zout, quaggamossels en brakwaterstrandschelpen in zoet water zijn vier van de tientallen nieuwe schelpdiersoorten, die ons land hebben gekoloniseerd. Als ze het opvallend goed doen, blijken ze vaak inheemse soorten weg te concurreren. Sommige natuurliefhebbers ageren onvermoeibaar tegen exotische nieuwkomers die dankzij de mens ons land en ons water overnemen. Het lastige daarvan is dat ongewenste exoten pas opvallen als er zoveel van zijn dat bestrijding te laat is. Vele soorten zijn ook niet problematisch – ze vinden hun plek zonder andere soorten te verdringen.

Uitheemse planten, vissen, kreeften, schildpadden – we laten ze los, ze komen via door ons gegraven kanalen, ze liften mee met schepen en auto’s, ze ontsnappen uit kwekerijen, ze rukken op dankzij klimaatverandering… Alleen al van de weekdieren komen er jaarlijks meerdere soorten bij. In mijn schelpenboek is er meer over te lezen.

Vooral in Zeeland kun je nieuwkomers vinden, want Zeeland wordt vanuit het Kanaal als eerste bereikt, er lozen nogal wat schepen ballastwater, er worden massa’s levende oesters en mossels geïmporteerd met de vreemdste kostgangers, en er worden meer schelpen dan oesters en mossels gekweekt voor de culinaire markt. Daar hebben we waarschijnlijk de Filipijnse tapijtschelpen en Amerikaanse venusschelpen aan te danken, die beide als eetbare venusschelpen verhandeld worden.

De Amerikaanse venusschelp is vrij rond en kan zo groot worden als een bierviltje. Meestal echter vind je ze van formaat 2-euromunt. Ze hebben bolle, scheef gedraaide kleppen, net als de (inheemse) venusschelp of noordkromp. Maar ze hebben minder ribben dan venusschelpen en meer dan (gladde) noordkrompen. Ontsnapte exemplaren hebben zich ingegraven en planten zich voort in zanderige en modderige bodems rond de eb- en vloedzone langs de Zeeuwse kust.

(Natuurdagboek Trouw, woensdag 18 december ’24)