Een dagje met Rob Bijlsma in het Drents-Friese Wold staat garant voor bijzondere waarnemingen. Ook na een uur hangen op de hei in een dromerig zonnetje ontgaat hem weinig.

Overal zingen boompiepers. Een hommel zoemt van dophei naar helmbloem, en passeert een junikever. Die mag wel oppassen voor de grauwe klauwier daar in dat loofbosje.

Rob kijkt naar alles maar nog meer naar draaihalzen. Draaihalzen zijn spechtachtige vogels die als een slang kunnen kronkelen. Van veilige afstand inspecteren we bomen waarbij Rob een draaihals zag of waarin ze eerder broedden. Dat zijn vrijwel altijd dode berken, zo schreef Rob in Drentse Vogels 34.

We turen naar een afgeknapte berkenstam waar, vertelt Rob, “in eerdere jaren de broedpoging telkens mislukte”. We bespeuren geen activiteit, terwijl we wel een draaihals naar een andere, halfdode berk met een restant kruin zien vliegen. De draaihals verdwijnt achter de stam. Zit daar een hol? Met een wijde boog lopen we rond en ja: een scheur in de stam.

Na een half uur vliegt de draaihals weg, om na een tijdje terug te keren. Broedgeval? Nee, de volgende dag mailt Rob dat dit gat een van de holtes is die een vrijgezelle man gebruikt “om te adverteren dat hij een loslopende vrouw iets te bieden heeft”.

Toch is er een bewoond hol. Een paar met jongen zit in de afgeknapte berk erachter, de stam die we inspecteerden. Daar wordt voedsel gebracht en poep afgevoerd. “De jongen zijn nog niet te horen, dus jonger dan twee weken”, aldus Rob.

Hoeveel jongen zouden er zijn? Draaihalzen leggen vaak wel negen of tien eieren, lees ik in Robs artikel. Daarmee compenseren ze wellicht de verliezen aan boommarters. Van zestien Drentse nesten werden er negen geplunderd. “Het gat van de draaihals is zeker een meter diep!” meldt Rob. Dat lijkt veilig, maar het kernhout is doorgerot. “Dat breekt een marter zo open.” Toch ziet hij later zes jongen uitvliegen.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 14 juli ’21)