In Amersfoort bezocht ik de bossen waar ik als kind en puber rondstruinde. Ik bouwde hutten en raapte tamme kastanjes in Klein Zwitserland, een klein honden-uitlaatbos met vooral loofbomen. Het werd tijdens de crisis in de dertiger jaren aangelegd door werklozen, voor rijke villabewoners die er gingen wandelen. Het bosje ligt op de helling van de veertig meter hoge Amersfoortse Berg. Vanwege het bergachtige karakter werd het naar Zwitserland genoemd, zoals bijna alle hobbelige terreinen. Veertig jaar na de aanleg liet ik er met mijn buurjongen diens hond uit, en hoorde en zag ik er bosuilen.

Er zijn alweer veertig jaren verstreken en toch herken ik het padenpatroon, dat mijn vader in zijn vrije tijd minutieus in kaart bracht, tot de breedte van de paden aan toe. Die mat hij door stappen van een meter te zetten. Mijn vader was planoloog.

De beide houten bruggetjes zijn er nog, evenals de oude waterputten en de twee verharde fietspaden. De laatste waren ooit van cement en zijn nu van klinkers. De bomen – vooral eiken en beuken, en wat hulst, zijn veel groter en dikker geworden en hier en daar ligt een omgezaagde stam. Op een bordje wordt de bezoekers van het bos uitgelegd dat dood hout goede kanten heeft. Vroeger werd elke oude boom al weggesleept voor hij kon omvallen.

Het ouder worden van bomen en het laten liggen van dood hout is een opsteker voor onze bossen. Daar staat tegenover dat ik afgelopen herfst iemand bospaden zag ontbladeren met een bladblazer! Ik vroeg of ie de bomen ook met een doekje zou afnemen, waarop hij bloedserieus ontkennend antwoordde.

Vroeger zag ik in Klein Zwitserland heel soms een eekhoorn, soms een egel en af en toe een konijn. Reeën staken de snelweg die sinds de jaren zestig het bosje van de Utrechtse Heuvelrug afsneed niet over, en dat doen ze nog steeds niet. Maar tot mijn verrassing kwam ik een hol tegen, waarvan ik bijna zeker weet dat het een vossenhol is. Vossen waren zeldzaam in mijn kindertijd, en werden gehaat door mensen die nu wolven haten. Het is onlogisch om zowel vossen als wolven te haten, want wolven verjagen vossen.

Enfin, Klein Zwitserland is nog steeds een honden-uitlaatbos; knappe vos die het daar redt!

(Natuurdagboek Trouw, maandag 3 maart ’25)