Platanen zijn bomen die in Zuid-Frankrijk hun schaduwen over de petanque-baan werpen. In Nederland worden ze aangeplant, tot in Groningen toe, waar ik er vijf naast mijn huis had staan. platanen zijn zuidelijke bomen en bestand tegen hete, droge zomers, dus zal hun aantal nog wel even blijven groeien.

Als exoten krijgen platanen weinig waardering van natuurbeschermers en ecologen. Er zouden vrijwel geen insecten zijn die platanen gebruiken. Dat valt nogal mee, zo blijkt uit een onderzoek van de Landelijke Insectenwerkgroep van de KNNV. Vera Vandenbulcke en Gerrit Groeneweg inventariseerden de vijf laatste winters de insecten die onder de afbladderende bast van de bomen scholen. Dat bleken er nogal wat te zijn.

De onderzoekers controleerden alle openbaar toegankelijke platanen op en langs de Brabantse Wal in en bij Bergen op Zoom. Ze begonnen met de bomen langs de Plataanstraat. In Brabant komen behalve de mediterrane bomen sinds kort ook de zuidelijke plataan-netwantsen voor. Die prachtige, kleine wantsen zijn wellicht meegelift met ingevoerde jonge platanen, of hebben zich op eigen kracht verspreid. Ze blijken in en rond Bergen op Zoom geen zeldzaamheid meer te zijn. En de onderzoekers troffen nog 37 soorten wantsen aan, waaronder de plataanridderwants, die net als de plataan-netwants alleen op platanen leeft. Behalve wantsen kwamen ze veel meer soorten insecten en andere geleedpotigen tegen, zoals kevers, vliegen wespen, vlinders, cicaden, bladluizen, springstaarten, pseudo-schorpioenen, spinnen, mijten, duizend- en miljoenpoten.

Platanen spelen volgens de onderzoekers een veel belangrijkere ecologische rol dan gedacht. Er zijn nochtans gevallen bekend van platanen die gerooid werden omdat ze plataan-netwantsen huisvestten. Volgens de onderzoekers overleven de bomen die wantsen wel. En zo niet, is het dan niet paradoxaal om een boom om te hakken omdat ie anders sterft?

(Natuurdagboek Trouw, donderdag 31 oktober 2024)