Er zouden rond de zeshonderd dier-, plant- en paddenstoelsoorten zijn die alleen of het liefst op eikenbomen leven. Die zeshonderd soorten tonen het ecologische belang van eiken aan. Dat belang maakt eiken het beschermen waard. Het gekke is dat dat ertoe leidt dat soms de soorten die alleen op eiken leven worden bestreden, juist omdat ze van eiken leven. De eikenbladroller is er zo een. Dat is een klein, groen vlindertje met grijze ondervleugels. Die laatste gaan in zithouding schuil onder de groene voorvleugels.

Als de eiken in de lente uitbotten, kruipen de rupsjes van eikenbladrollers tevoorschijn. Dat geldt ook voor de rupsjes van de kleine wintervlinder en gezamenlijk zijn ze soms in staat om eiken bijna kaal te vreten. De laatste blaadjes gebruiken eikenbladrollers om zich in te rollen en in te spinnen: een gerieflijk kokertje om zich te verpoppen.

Op de website van de Landbouwuniversiteit wordt niet alleen gewaarschuwd tegen eikenbladrollers zelf, maar ook tegen eikenprachtkevers, voor wie ze de weg zouden banen. Eikenbladrollers, eikenprachtkevers, eikenprocessierupsen… het voorvoegsel ‘eiken-’ lijkt wel een vloek. Maar hé, de eiken overleven zo’n aanslag wel, anders zouden ze nooit zo oud worden als ze nu worden, mits mensen de bijl laten staan. De vlinders zouden wel gek zijn om hun enige voedselbron uit te roeien.

Een boom vol eikenbladrollerrupsjes is een rijke dis voor kool- en pimpelmezen, bonte en grauwe vliegenvangers, fitissen, tjiftjaffen, zwartkopjes, heggemussen, winterkoninkjes, fluiters, boomkruipers, goudhaantjes en andere liefhebbers. De vlindertjes worden ook verschalkt, al verstoppen die zich overdag tussen en onder de bladeren.

Afgelopen weken verschenen die vlindertjes ineens massaal in bossen, parken en tuinen waar eiken staan. Ik volgde een paar keer smalle bospaadjes en bij iedere aanraking met takken, vloog er wel zo’n mini-vlinder op.

(Natuurdagboek Trouw, maandag 10 juni ’24)