Met een vroegere studievriendin die in de natuurvorserij werkt wandelde ik langs de Drentse A. Ik vind de Drentse A een van de mooiste gebieden van Nederland. Het kan er druk zijn met wandelaars, maar op een doordeweekse dag met verwachte regen wordt de natuur nergens druk bezocht. Leve de kantoortijden, leve de weersvoorspellingsgevoeligheid.

Het was een warme middag. We laafden ons aan de hooilanden vol ratelaars en orchideeën en hoorden het dudeljo van een wielewaal. Op een houten vlonder boven water en modder zat een hagedis. Was het geen salamander? Nee, het was echt een hagedis. Voor de volledigheid: een salamander is een amfibie, een hagedis een reptiel. Ze zijn zo verwant aan elkaar als apen aan vogels. De hagedis was wellicht op spinnenjacht. Hij vluchtte weg onder de vlonder. Qua zonnewarmte paste het wel, ik denk bij hagedissen aan het warme zuiden. Maar ook aan het droge zuiden, en droog was het hier allerminst.

Maar verderop ligt een zanderig stuk hei – de beken hier worden gevoed uit beboste zandwallen – en even dachten we aan een verdwaalde zandhagedis. Die komt op meer plekken in Drenthe voor. Maar die ziet er anders uit. Het bleek een levendbarende hagedis te zijn. Die komt ook op meer plekken in Drenthe voor, en in veel nattere omgevingen dan de zandhagedis. Het exemplaar dat wij zagen was levend, maar niet barend. Misschien was het zelfs wel een mannetje.

Levendbarende hagedissen maken wel eieren, maar die komen al uit terwijl ze gelegd worden. Ik ken de soort van natte heiden op hoogveen, zoals het Fochteloërveen en het Dwingelderveld. Ook op Terschelling en in de Zeeuwse duinen komen ze voor. En kennelijk zitten ze dus in de Drentse A, al had ik ze daar nooit eerder gezien.

We zagen ook nog een beekrombout, een juffer, waarover het volgende Natuurdagboek gaat. Tijdens het laatste deel van onze wandeling brak de hemel open en raakten we doorweekt.

(Natuurdagboek Trouw, donderdag 13 juni ’24)