De langste dag

De langste dag

Zonnewende. Foto Koos Diijksterhuis
Zonnewende. Foto Koos Diijksterhuis

Vanavond begint de zomer, want vandaag is het de langste dag van het jaar. Dag in de betekenis van daglicht. De zon staat vandaag zestien uur en drie kwartier boven de horizon. Gemiddeld. In Groningen zitten we rond de zeventien uur, Maastricht moet zich met zestien en een half uur tevreden stellen.

Hoe noordelijker, des te langer het daglicht duurt. De aarde draait zowel om de zon als rond haar eigen as. De aardas staat scheef ten opzichte van het vlak waarin ze haar baan rond de zon aflegt. De noordpool is daardoor in de zomer meer op de zon gericht en in de winter van de zon af. Daarom is er op de noordpool ’s zomers 24 uur per dag licht. Hoe zuidelijker, des te minder lichttijd. Op de poolcirkel gaat de zon alleen vandaag niet onder. Vanaf nu zal de 24-urige pooldag opschuiven naar het noorden, tot rond 21 september de poolnacht valt.

Op de noordpool staat de zon nu het hoogst, al is dat nog altijd laag. Hoe zuidelijker je komt, des te hoger staat tussen de middag de zon. In de tropen staat de zon overdag het hoogst. Vandaag staat de zon loodrecht boven de Kreeftskeerkring, en dichterbij ons zal hij niet komen. Vanaf vandaag schuift ie zuidwaarts tot hij eind december boven de Steenbokskeerkring hangt te stralen. Halverwege het heen en weer geschuif, eind september en eind maart, passeert de zon de evenaar. Dan duren daglicht en duisternis overal ongeveer even lang.

Aan dat patroon hebben we seizoenen te danken. In het noorden schijnt de zon ’s zomers veel langer en veel directer op de aarde dan ’s winters, zodat het groen er in de lente en zomer losbarst. Rond de noordpool staat de toendra twee maanden in bloei, waarna er nog even herfstkleuren zijn.

Enfin, vanaf heden worden de dagen korter. De plantengroei zal afnemen, de zuidwaartse vogeltrek gaat beginnen en de Elfstedentocht gaat weer niet door, omdat het water niet meer hard genoeg wordt.

(Natuurdagboek Trouw, donderdag 20 juni ’24)

 

DELEN
Reacties zijn gesloten.