Winterkoning

Winterkoning

Winterkoning. Foto Koos Dijksterhuis
Winterkoning. Foto Koos Dijksterhuis

Hoewel het winterkoninkje een goede schutkleur heeft en door de nauwste openingen kan wegglippen, is de huiskat een van de belangrijkste doodsoorzaken van dit vogeltje.

Een andere geduchte doodsoorzaak van de winterkoning is koning winter. In een strenge winter kan negentig procent van de winterkoningen het leven laten. De nogal eenzelvige vogeltjes weren dat noodlot door met tientallen tegelijk in een holte te slapen en elkaar warm te houden. Daarvoor staken ze hun onderlinge geschillen dan even, zo lees ik in Het Winterkoninkje van Stephen Moss, dat onlangs bij Ambo/Anthos verscheen.

Winterkoninkjes leven toch al niet zo lang, ouder dan twee wordt zo’n kleintje zelden. Daar staat een voortvarende voortplanting tegenover. Na twee gunstige seizoenen zijn hun gelederen weer aangevuld. Nu het klimaat gestaag verandert, hebben de winterkoninkjes het relatief makkelijk en spelen onze poezen de rol van Magere Hein.

Moss besteedt een hoofdstuk aan de winterkoningondersoort die op het afgelegen Britse eilandje St. Kilda leeft. Eind negentiende eeuw woonden daar mensen die zeevogels aten. Winterkoninkjes aten ze niet, maar verkochten ze aan lieden op de wal. Winterkoninkjes speelden namelijk een rol in een Sint-Maarten-achtig feest waarbij kinderen met de ongelukkige vogeltjes in kooien aan de deuren om lekkernijen vroegen. De populatie van St. Kilda slonk, en vogelaars sloegen alarm, waarna de koningin, die vogelaar was, persoonlijk ingreep met een verbod op de handel in de vogeltjes, waarna de ondersoort zich weer rap herstelde.

Meestal zijn ondersoorten op eilanden een dwergvariant van de moedersoort, maar de winterkoningen van St. Kilda zijn juist groter. Dat geldt niet voor de ondersoort op het eveneens afgelegen eiland Fair Isle. Ik ben drie keer op dat eiland geweest en zag daar het Fair-Isle-Winterkoninkje zingen voor zijn nesthol onder de stenen op het strand.

(Natuurdagboek Trouw maandag 9 december ’19)

DELEN
Reacties zijn gesloten.