Roodborstjes gedragen zich onderling niet altijd zo schattig als ze eruitzien. Ze kunnen een buurman met vuur verjagen als die zich in een geclaimd gebied waagt. Ook een vrouwtje kan de buren fanatiek verjagen. Bij roodborstjes zijn man zowel als vrouw territoriaal en dat zijn ze het hele jaar door.

Roodborstjes maken indruk op elkaar met hun oranje borst, hun zang en hun opgewonden gedrag. Ze zijn in staat merels weg te jagen. Mannetjes zowel als vrouwtjes zingen en ze zingen ook midden in de winter. Mannetjes en vrouwtjes hebben allebei een imponerend oranje borst – ze heten ten onrechte roodborst. Ik liet eens een mandarijnenschil op het terras slingeren en die werd aangevallen door de in mijn tuin levende roodborst. Die bleef in de aanval gaan tot de schil onder bladeren verstopt raakte. Dat fanatisme zonder veel onderscheid des persoons leggen ze ook aan de dag tegen hun spiegelbeeld in het raam, waaraan we het liedje Roodborstje tikt tegen ’t raam, tik tik tik danken.

Roodborstjes zijn dus ideale proefdieren voor onderzoek naar agressie bij vogels. De Turkse onderzoeker Çağla Önsal en collega’s hielden roodborstjes een knaloranje namaakroodborst voor en bestudeerden de reacties. De namaakvogel zong ook nog en werd terstond aangevallen. Ze publiceerden hun bevindingen in het tijdschrift Behavioral Ecology and Sociobiology 76.

De proef geschiedde op twee plekken in Istanbul: in een lawaaiig stadspark en in een stil bos net buiten de stad. Wanneer de onderzoekers stadsgeluiden lieten horen, werden de bosroodborstjes extra agressief, terwijl hun grootsteedse soortgenoten juist inbonden. De bosvogels interpreteerden het geronk en getoeter waarschijnlijk als vijandigheid, terwijl de stadse vogels wellicht al geleerd hadden dat verkeerslawaai niet door rivalen gemaakt wordt. Volgens de onderzoekers zijn ze aan herrie gewend en wachten ze tot het stiller werd.

(Natuurdagboek Trouw maandag 12 december ’22)