Ouwehands Dierenpark investeert miljoenen in twee reuzenpanda’s om bezoekers te lokken. Tevens moeten de beren draagvlak scheppen voor natuurbescherming. Als mensen net zo opgewonden van de natuur zouden raken als van reuzenpanda’s, zou natuurbescherming nauwelijks nodig zijn. De reuzenpanda is het symbool van uitstervende dieren, van natuurbescherming in brede zin en van het Wereldnatuurfonds in het bijzonder.

Als kind hoorde ik het alarmerende verhaal dat er nog maar twee reuzenpanda’s waren, in de dierentuinen van Moskou en Londen. Engeland en Rusland begroeven de koude strijdbijl tijdelijk, teneinde de soort te redden. Maar de pandabeer was hoogbejaard en de berin een jong blaadje. Ze wilde niets van die ouwe viespeuk weten. De reuzenpanda zou uitsterven.

De werkelijkheid was minder dramatisch. In het wild leefden nog enkele honderden reuzenpanda’s. Volgens de Chinese autoriteiten zijn het er nu 1864. Niet achttien- à negentienhonderd, nee: 1864. Hoe de Chinese autoriteiten dat zo precies weten, is een raadsel, maar dat er meer zijn dan toen, is wel zeker.

Dat is waarschijnlijk aan één ding te danken. Niet eens zozeer aan beschermingsprojecten en pandareservaten, want zodra ergens gebouwd, gemijnbouwd of gelandbouwd kan worden, gaan de ‘beschermde’ bamboebossen er zonder pardon aan.

Voor veel wilde dieren in China is de verwoesting van leefgebieden de een-na-grootste bedreiging. De grootste bedreiging is wat meestal de “traditionele Chinese geneeskunst” wordt genoemd. Tot ver buiten China leidt die grootschalige kwakzalverij tot het uitroeien van olifanten, tijgers, neushoorns, neushoornvogels, schubdieren, sneeuwluipaarden, vissen en dolfijnen. De belangrijkste kwaal is de erectiestoornis waaraan Chinese mannen kennelijk permanent lijden. Je kunt het zo gek niet verzinnen, of Chinese mannen krijgen er een stijve van. Zonder neushoornhoorn of tijgersnor blijft een Chinese man klein en slap geschapen. Misschien moeten de natuurbeschermingsfondsen aangewend worden om de 500.000.000 Chinese mannen viagra te geven. Dat zal meer effect sorteren dan de uitroeiing van dieren.

Reuzenpanda’s zijn één van de weinige dieren waar Chinezen niet opgewonden van raken. En dát kon wel eens de belangrijkste reden zijn van hun overleving.

(Natuurdagboek Trouw dinsdag 13 juni 2017)