De nieuwe Veldgids Mieren van Europa van de KNNV-Uitgeverij ligt op tafel. Ik heb bezoek dat erin bladert, terwijl ik koffiezet. Vanuit de keuken hoor ik mompelen: “meer dan vierhonderd soorten mieren? Ik dacht dat er maar één was!”

Er zijn heel wat meer mieren dan de wegmieren op het terras en de rode bosmieren in het bos. Die zijn er trouwens in twee soorten, lees ik in het mierenboek: de behaarde en de kale bosmier.

Als kind vond ik mieren fascinerend, en wie niet? Ik denk dat kijken naar mieren bij menig kind een kiem van natuurliefde legt, net als hutten bouwen en bramen plukken. Ik kon lang kijken naar een mierenvolk dat zijn eieren verhuisde, of ik bracht barricades aan in een mierenstraat. Lastig waren mieren soms ook, vooral tijdens het kamperen. Ze beten pijnlijk en ze wisten altijd het brood te vinden.

In juni wandelde ik in Andalusië, waar mieren zich tijdens een rustpauze gretig op een plakje wortel stortten. Het waren zwarte, drukdoenerige mieren, met een lijf van ik schat zeven millimeter lengte, op lange poten en met lange voelsprieten. Bladerend langs vierhonderd (West-)Europese mierensoorten, vermoed ik dat het mieren van het geslacht Aphaenogaster zijn, misschien Aphaenogaster senilis. Die komt niet in Nederland voor, zie ik op het verspreidingskaartje.

De eerste mier die ik opzoek is de humusmier. Afgelopen jaar ging ik een paar keer achter zwarte spechten aan, voor een nieuw boek. Ik zag veel haksporen van zwarte spechten in dode boomstronken. Daar leven humusmieren, en zwarte spechten zijn gek op juist die mieren.

Bijna alle vierhonderd mieren staan op de foto in dit uit het Frans vertaalde en bewerkte boek. Wat een klus! Voordat je al die soorten alleen al gevonden hebt, en op naam gebracht, en dan ook nog gefotografeerd… Het is een fijn boek om in te neuzen en mieren te kijken. Mijn bezoek is er helemaal in verdiept als ik erbij kom zitten.

(Natuurdagboek Trouw vrijdag 20 december ’19)