Links- of rechtsgeoriënteerd

Links- of rechtsgeoriënteerd

Segrijnslakken parend. Foto Koos Dijksterhuis
Segrijnslakken parend. Foto Koos Dijksterhuis

Onlangs schreef ik over hermafrodiete segrijnslakken, die elkaar tegelijktijdig bevruchten. Weekdieren, waartoe landslakken zowel als zeeschelpen behoren, hebben een veelzijdig seksleven. Er zijn zeeschelpen die in massale orgiën gezamenlijk hun sperma en eicellen lozen, waardoor het zeewater vertroebelt en badgasten het water uitvluchten. Die soorten zijn niet hermafrodiet maar kennen twee aparte geslachten. Waarbij opgemerkt zij dat sommige van man in vrouw kunnen veranderen. Niet andersom; vrouw-zijn is kennelijk het hogere doel. Hoe dat allemaal zit leze u in mijn laatste boek Noordkrompen, zeeëngelen en koffieboontjes.

Veel slakken zijn vrouw en man ineen. Om elkaar simultaan te kunnen bevruchten, dienen die slakken de opening van hun slakkenhuis aan dezelfde kant te hebben. Sommige soorten zijn altijd links-, de meeste zijn altijd rechtsdraaiend. Onder wulken bestaat een heel zeldzame genetische afwijking waardoor de slak andersom draait. Die kan niet paren met een gewoon gedraaide wulk, dat past niet.

Bij segrijnslakken komt de linksdraaiende variant ook weinig voor, maar wel vaker, en bij die soort heeft de afwijkende draairichting een niet-erfelijke oorzaak. Dat bewees Jeremy in 2016. Toen kreeg slakkenonderzoeker Angus Davison uit Nottingham een linksgewonden segrijnslak in handen. Davison noemde hem Jeremy, naar de eveneens linksgeoriënteerd Labour-leider Corbyn. Om Jeremy te laten paren, deed Davison een oproep voor een linksgewonden partner. Dat leverde twee lefty segrijnslakken op, die elkaar aantrekkelijker vonden dan Jeremy. Vlak voor Jeremy’s overlijden op 11 oktober 2017, wist de slak toch wat eitjes te bevruchten. Daar kwamen gewone, rechtsgewonden slakken van. Later kreeg Davison nog veertig lefties opgestuurd, die samen duizenden nakomelingen kregen, de meeste rechtsgedraaid. Conclusie: oorzaak uit de omgeving, niet genetisch bepaald.

(Natuurdagboek Trouw donderdag 29 september 2022)

DELEN
Reacties zijn gesloten.