Grazers

Grazers

Een grote en wat kleinere grazers Foto Koos Dijksterhuis
Een grote en wat kleinere grazers. Foto Koos Dijksterhuis

Sinds de Middeleeuwen is Nederland kaalgekapt voor brandstof, huizen- en scheepsbouwmateriaal en het stutten van mijnschachten. Op de vlakten konden koeien en schapen lopen. Overbeweiding en ontbossing leidden tot heiden en zandverstuivingen.

Nu willen natuurbeheerders juist open landschappen. Met grote machines en grote grazers wordt het land ontbost en overbeweid. Je zou het grazen kunnen overlaten aan rupsen, kevers, veldmuizen, woelratten, konijnen, hazen, reeën en andere kleine grazers, maar nee, grazers moeten groot zijn, het oog wil ook wat. Er worden historische argumenten bij verzonnen, als zou Nederland in oertijden door kuddes grote grazers zijn opengeknabbeld.

Daarom kun je geen natuurgebied meer in zonder grote grazers tegen te komen. En ze hebben wel wat hoor. Herten, koeien, paarden, schapen en geiten zijn prachtig. Ze maken hun eigen landschap, met wat mest hier, een zandkuil daar, en een dichte bosrand om een open plek. Maar een blaadje kun je maar één keer eten en waar grote grazers de overhand krijgen, worden de kleine verdrongen. Als een Amerikaanse rivierkreeft inheemse kreeften wegconcurreert, is het huis te klein, maar grote grazers worden overal losgelaten.

Waar grote grazers de overhand krijgen, verdwijnen de kleine. En zonder afschot krijgen ze de overhand. Op de kaalgegraasde grasmat is voedsel noch dekking, in de aangestampte grond is het lastig holen graven. Met de rupsen verdwijnen de vlinders, met de muizen verdwijnen de kleine marterachtigen. Ook slangen, padden en kikkers hebben dan het nakijken. Die worden vertrapt, hun vijvers worden modderpoelen.

Ganzen eten het liefst vers, kort gras en zijn de enige kleine grazers die van grote grazers profiteren.

Sommigen verwarren dit gedierentuinier met oernatuur. Je kunt erop wachten tot ze nóg grotere grazers gaan uitzetten: olifanten bijvoorbeeld. Er liepen ooit toch ook mammoeten?

(Natuurdagboek Trouw maandag 27 december 2021)

DELEN
Reacties zijn gesloten.