Meeuwen zijn niet geliefd en worden altijd omschreven als ‘krijsend’. Meeuwen kunnen luidruchtig zijn, zeker, het zijn praatjesmakers. Ze kunnen je wakker maken of zelfs gek, gedenk Bomans. Ze roepen, janken, pruttelen, grinniken en kletsen. Maar krijsen doen ze niet, of ik versta iets anders onder ‘krijsen’ dan andere Nederlandstaligen. Krijsen is iets voor sommige apen en baby’s en de negen Nazgûl uit de Lord of the Rings. Maar krijsende meeuwen? Niks daarvan.

Voor de goede orde: zeemeeuwen bestaan niet. Wie op meeuwen moppert, bedoelt waarschijnlijk zilvermeeuwen en misschien kleine mantelmeeuwen; allebei zijn dat forse vogels met een grote mond en een tamelijk onvriendelijk gezicht en beide soorten schuimen in de winter het land af op bijvoorbeeld menselijk afval. Ook kokmeeuwen doen dat. Geen der meeuwen is populair, maar zilvers en kleine mantels zijn het minst populair.

Toch zijn meeuwen prachtig. Een zonbeschenen zwevende meeuw tegen een blauwe hemel is met zijn vergulde vleugelranden een weergaloze schoonheid. Maar ook schoonheden kunnen impopulair zijn. Meeuwen werden in mijn kindertijd zelfs door natuurbeheerders bestreden, bijvoorbeeld door hun eieren onklaar te maken. Op Schiermonnikoog gebeurde dat.

Meeuwen kregen op Schier de schuld van de teloorgang van de schattiger ogende bergeenden en eidereenden. Toen zich lepelaars op het eiland vestigden, waren de meeuwen helemaal de klos. Want lepelaars zijn heilig en meeuwen eten weleens andermans kuikens of eieren, met inbegrip van lepelaareieren.

Maar of er nou veel of weinig meeuwen waren, het maakte niks uit. Wat bleek? Bergeendenkuikens verdwenen niet in meeuwenmagen, maar peddelden de Waddenzee op naar de overkant. Eidereenden verdwenen niet in meeuwenmagen, maar verhongerden omdat hun voedsel, schelpdieren, werd weggevangen door mensen. Ook werden ze op het nest vertrapt door in de kwelder grazende koeien. En de lepelaars? Die verdwenen niet in meeuwenmagen, maar gingen expres bij de meeuwen broeden, omdat de meeuwen hen beschermden tegen moordlustige verwilderde huiskatten.

Eerherstel voor de meeuw!

(Natuurdagboek Trouw maandag 11 dec. 2017)