De vogeltrek is begonnen. Van sommige soorten trekt ’s winters een deel weg, terwijl andere blijven. Veldleeuweriken, zanglijsters, spreeuwen en graspiepers bijvoorbeeld. Sommige zijn nog onderweg, andere zijn al een maand aan het zingen. Lepelaars trekken naar Afrika, al blijven sommige in Zuid-Europa, en die komen waarschijnlijk eerder terug dan de Afrikagangers.

In maart komt de boel echt op gang. Behalve voor lepelaars is maart de tijd voor bijvoorbeeld tjiftjaffen, bruine kiekendieven, zwarte roodstaarten en witte kwikstaarten. Ze druppelen binnen, maar soms komen ze ook in één klap massaal aan, tjiftjaffen vooral. Dan hoor ik de eerste in het midden des lands en de volgende dag de eerste in Groningen en een dag erna schettert het getjiftjaf overal. Dit jaar is de eerste zingende tijftjaf in Groningen al ruim een week geleden gehoord, maar niet door mij.

Van tjiftjaffen bestaat een waaier aan soorten die sprekend op elkaar lijken. Ze zingen allemaal hun naam, maar laten net iets andere contactroepjes horen, en hebben subtiele kleurnuances. Zo zijn er Siberische en Iberische kwikstaarten, de eerste worden nog als ondersoort beschouwd, de laatste hebben het al tot soort geschopt. Bij ons is de gewone tjiftjaf in de lente en zomer zeer algemeen. Het is een groen-gelig vogeltje dat door bomen en struiken scharrelt en zich vooral met het eindeloos scanderen van zijn naam waarneem- en herkenbaar maakt.

Behalve tjiftjaffen hebben we fitissen in ons land broeden, die iets minder sprekend op tjiftjaffen lijken dan andere tjiftjaf(onder)soorten. Door een boomkruin schietend zijn ze alleen aan hun zang te onderscheiden, die heel anders klinkt. In plaats van ‘tjiftjaf!’ zingen ze een van hoog naar laag aflopend riedeltje. Fitissen komen uit West-Afrika, en arriveren hier twee weken later dan tjiftjaffen, dus nu is dat groenige vogeltje vast en zeker een tjiftjaf.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 13 maart ’19)