Op mijn grasveldje staat een pol van de blauwe knoop. Nog even en ik kan de fraaie blauwe bloemen verwelkomen. Ze bloeien vaak de hele zomer door.

Mijn grasveldje staat op vrij vruchtbare, oftewel voedselrijke grond. Ik probeer die grond te verschralen door het gras aan het eind van de zomer grotendeels te maaien en het maaisel weg te harken. Zo worden er voedingsstoffen aan de bodem onttrokken.

Daar tegenover staat dat er meststoffen uit de lucht neerdwarrelen en inregenen. Verschralen betekent vooral de alomtegenwoordige vermesting compenseren.

Blauwe knoop staat op de Rode Lijst. Het is een van de vele bloemen die voorheen heel algemeen waren en nu zeldzaam zijn. Terwijl de blauwe knoop geen hooggevoelige snuiter is met exquise voorkeuren. Hij kan, getuige mijn grasveld, best een beetje voedzaamheid in de grond verdragen. Maar de schrale tot matig voedselrijke, vochtige graslanden waar de soort welig tierde zijn bijna allemaal ontwaterd en zwaar bemest. En bijna alle soorten van zulke graslanden zijn met hun leefgebied en al opgeofferd aan u weet wel.

Eén van de mooiste en soortenrijkste graslanden van Nederland was het blauwgrasland. De blauwe kleur daarvan was te danken aan blauwe zegge, al zorgden blauwe knoop en andere bloemen ook voor het nodige blauw. In een eeuw tijd is er van de naar schatting dertigduizend hectare nog maar dertig van over, één promille. Dat ene promille bevindt zich in een paar natuurreservaatjes, die sommigen willen opdoeken, omdat er nou eenmaal ontwaterd en bemest moet worden, ten faveure van u weet wel.

Blauwe knoop is een geliefde nectarleverancier en waardplant voor tientallen vlinders. Daaronder bevinden zich schoonheden als zilveren maan, geelsprietdikkopje, blauwe-knoop-langsprietmot en diverse vedermotten, benevens de bij ons reeds uitgestorven moerasparelmoervlinder.

Ik prijs me gelukkig met de blauwe knoop op mijn grasveldje.

(Natuurdagboek Trouw maandag 20 juni ’22)