In de bloementop-5 die kans maakt op de status van nationale bloem staat de ‘wilde kievitsbloem’. Met zijn bijna doorschijnende, paars gevlekte of soms roomwitte bloemen is de kievitsbloem inderdaad een schoonheid. Maar het voorvoegsel ‘wilde’ staat er niet voor niets.

Bij de andere vier plantaardige bofkonten staat dat er niet bij, ook niet bij in tuinen algemene bloemen als pinksterbloem en madeliefje. Dat komt doordat kievitsbloemen zo gewaardeerd worden, dat ze veel gekweekt zijn en op de bloemenmarkt te koop zijn, vaak kievitseitjes genoemd. Als je hun bollen in de herfst plant, fleuren kievitsbloemen de lentetuin op. Ik heb ze ook in de tuin gehad, maar ze verdwenen vanzelf weer.

Vanuit tuinen zijn kievitsbloemen verwilderd, want ze zijn nu op allerlei plekken te vinden, terwijl ze voorheen nog maar op een paar plekken voorkwamen. Dat waren extensief gebruikte, drassige weiden die in de winter overstroomden. De zaden dreven dan weg. Als ze ergens ontkiemden, duurde het acht jaar voor ze bloeiden en zelf zaad vormden.

De kweekvormen van kievitsbloemen hoeven niet in water te staan of weg te drijven. Tegenwoordig zie je ook steeds meer witte kievitsbloemen, zelfs in het ‘wild’. Voorheen kwamen die voor langs de Overijsselse Vecht en het Zwarte Water bij Hasselt, en daarbuiten alleen op een weiland in het Drentse-A-gebied bij Haren. Of die laatste er nog zijn, weet ik niet, misschien zijn ze verdroogd of verdrongen door gekweekte en verwilderde soortgenoten. Elk jaar krijg ik wel meldingen van lezers die ‘wilde’, witte kievitsbloemen zagen.

Kievitsbloemen zijn zo slecht tegen het in een keurslijf constant gehouden waterpeil bestand, dat ze voor de oorlog al grotendeels uit het boerenland verdwenen. Het is bijna cynisch om zo’n soort tot nationale bloem te promoveren. Het zal de soort even weinig helpen als onze nationale vogel door zijn titel geholpen wordt.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 31 mei ‘23)