Ze lijken sterk op elkaar, vind ik: de grauwe amaniet, de parelamaniet en de panteramaniet. Ze zijn alle drie grijs met witte stippen. Ze zijn familie van de rood met witgestipte vliegenzwammen, en lijken erop, met hun stippen, een knol waar ze uitgroeien en het velum om de steel: het rokje. De panteramaniet is wat vaker bruingrijs, de parelamaniet is wat vaker rozegrijs en de grauwe amaniet is grijsgrijs. De laatste groeit alleen onder eiken. De andere twee kunnen bij loofbomen zowel als naaldbomen staan, al heeft de panteramaniet een voorkeur voor loofbomen. De witte stippen op de grauwe amaniet zijn groter, een soort plakjes, en de stippen op de panteramaniet zijn witter dan die op de parelamaniet.

Die verschillen zijn niet alleen relevant voor determinatie, maar ook voor consumptie. De parelamaniet is niet giftig, de andere twee wel. De panteramaniet zorgt voor LSD-achtige hallucinaties, gevolgd door een comateuze slaap, waarvan het een gok is of men eruit ontwaakt. Een vliegenzwam heeft hetzelfde effect, met minder risico. Ik zou het zelf amanooitniet wagen, er zijn veiliger manieren om de kabouter in je te activeren. Beide tripzwammen vallen onder de opiumwet wie ze, zoals ik, per ongeluk in de tuin heeft staan, is strafbaar.

Parelamanieten zijn eetbaar, mits gekookt, en dan moet je zeker weten niet per ongeluk een van beide andere amanieten in de pan te hebben gehakt. Wel worden ze vaker door bosmuizen aangevreten. De vraatwonden kleuren licht- of donkerroze, of zelfs rood. Die verkleuring is een betrouwbaar kenmerk van de parelamaniet. Bij twijfel kunt u hem aan de witte onderkant of op de stengel licht beschadigen en controleren of ie rossig wordt. Dat kan snel gaan maar ook een paar uur duren.

De drie soorten horen, evenals de vliegenzwam, tot de parels onder onze paddenstoelen. En zolang het niet vriest, zijn ze in onze bossen overal te vinden.

(Natuurdagboek Trouw, maandag 11 november ’24)