Mijn melding van heksenkruid riep een lezersvraag op naar de magische eigenschappen van die plant. Euh.., heksenkruid is geneeskrachtig noch giftig. Toevallig stond er een stukje in het vakblad Bionieuws over een tentoonstelling in Wageningen met de naam Heksenkruid. Bij die tentoonstelling stond iets over eeuwenoude, in het geheim doorgegeven kruidenkennis. In Bionieuws werd dat weerlegd door een historicus.

Zo’n 25 jaar geleden was hekserij in de mode, wicca genoemd. Het sprak vooral tienermeisjes aan. Ik schreef erover en via een heksenforum op internet (van geheimhouding was weinig over) legde ik contact met heksen. Die vertelden het bekende verhaal over van grootmoeder op kleindochter doorgegeven kennis. Ik raadpleegde historici die hekserij bestudeerden. Niemand had ooit enig bewijs gevonden voor overlevering van botanische kennis. Hielden heksen hun kennis te geheim om te kunnen achterhalen? Of waren alle kruidenvrouwen op de brandstapel vermoord? Waarom zou kruidenkennis altijd aan kleindochters en nooit aan dochters verteld zijn?

Ik werd lid van een heksenkring – tegenwoordig mogen mannen heks worden. Ik moest geïntroduceerd worden en vond een heks die daartoe bereid was. Ze nam me mee naar een sabbath, een heksenviering. Die kwam neer op een markt waar je dromenvangers en edelstenen kon kopen, en er was een workshop pompoenbewerking.

Ik was de enige man en de enige dertiger. Ik vroeg mijn begeleidster en andere heksen naar hun plantenkennis, maar die bleek gering. Voor hun kruidendrankjes raadpleegden ze elkaar en hun forum; niemand noemde haar grootmoeder. Vaker dan de kruidenkennis zelf wordt de kleindochtersmythe doorgegeven.

Heksenkruid leeft in vochtig, voedselrijk loofbos. Het overwintert ondergronds, net als ondergrondse kennis, maar dat doen zoveel planten. Het bloeit ’s zomers onopvallend maar bijzonder fraai met witte bloempjes uit rode knoppen.

(Natuurdagboek Trouw, woensdag 10 juli ’24)