Woekerbramen in het hier en nu

In mijn vorige natuurdagboek kondigde ik tuinwerk bij onze nieuwe woning aan. Reeds voor de sleuteloverdracht mochten wij van de vorige eigenaars tekeergaan. De tuin was al twee jaar verwilderd.

Terwijl mijn geliefde duizend Japanse duizendknopen afknipte met een takkenschaar, bond ik de strijd aan met bramen. Ze hadden een fiks areaal overwoekerd. De Amerikaanse schrijver Jonathan Franzen zag in 2010 hoe Robinson Crusoe, een eiland in de Stille Oceaan, overwoekerd was door bramen. Hij vergeleek de planten in een essay in The New Yorker met telefoons van het merk Blackberry, die met hun mobiele internet eveneens de wereld overwoekerden.

Ik vond dat toen een mooie vergelijking, maar Blackberry-telefoons zijn er nauwelijks nog. Bramen des te meer. Dijkviltbramen gedijen uitstekend op stikstof en stikstof hebben we in overvloed. Een groot deel van de tuin ging schuil onder een metersdikke wildernis van bramen. Ik had een graafmachientje kunnen huren, maar ik ben meer van het handwerk. Ik begon aan het onbegonnen werk, knipte en sjorde de meterslange stekeltakken weg en groef honderden wortelstronken uit. De bergen braamafval groeiden, al klinkten ze ook weer in. Tot stikstof zult gij wederkeren!

Woekerbramen (slechts enkele van de tientallen braamsoorten woekeren, vooral de dijkviltbraam) verdringen andere planten, maar huisvesten klein gedierte. Ik kwam roodpootwantsen, groene kikkers, buxusmotten en kraamwebspinnen tegen, een vedermot, een bont schaapje en een grote groene sabelsprinkhaan. De beestjes, het waren er niet veel, transporteerde ik naar blijvende vegetatie.

Ik ontdekte dat, mits ik gestaag doorwerkte en niet moedeloos hunkerde naar het onhaalbare eindpunt, ik langzaam maar gestaag door de bramenbrij heen kwam. Dagenlang in het hier en nu voelde ik me ’s avonds geradbraakt, maar voldaan. Tot ik de klus geklaard verklaarde, en aan de volgende begon: pitrus.

(Natuurdagboek Trouw, woensdag 25 oktober ’23)