Zwartkopjes lijken op tuinfluiters, verstoppen zich eveneens in dicht gebladerte en zijn hier ook alleen ’s zomers. Hun liedjes verschillen weinig en hoor je vaak, want beide vogelsoorten zijn talrijk. Vogelaars noteren dan “zwartkoptuinfluiter”.

Toch zijn er verschillen. Zwartkopjes hebben een zwart kopje en laten dat ook zien. Ze zijn er namelijk al, als de bomen nog kaal zijn. Ze overwinteren niet zo zuidelijk als tuinfluiters en sommige blijven zelfs in Nederland of buurlanden. Dat maakt ze zichtbaarder dan tuinfluiters, die pas arriveren als bomen en struiken in blad staan.

Ik hoorde laatst een luid, aanhoudend zwartkopgezang. Het kwam uit een bladerloze haag. Er zaten vier zwartkopmannetjes in een kring. Ze zongen uit volle borst. Een vijfde zwartkop zat in hun midden en was een vrouwtje. Mannetjes dragen een zwarte pet, vrouwtjes een bruine. Toen het vrouwtje een struik opschoof, vlogen de vier musketiers mee.

Zo’n zwartkopwijfje heeft de mannen voor het uitkiezen. Eén van die mannen zal met haar een nestje beginnen. Daarin legt ze twee tot zes eitjes en die bebroeden ze beide, hoewel die man niet zeker weet of hij wel de biologische vader is van alle zwartkopjes in de dop. Maar wat niet weet, dat niet deert. Als de kuikens uitkomen, slepen vader en moeder een vracht rupsjes en ander geleedpotig voedsel aan. Tenzij de jongen door een kat worden gedood. Dat risico is groot, want hoe goed zwartkopjes hun nest ook verstoppen, ze bouwen het vaak laag bij de grond. Een kat hoeft maar een zwartkop met voer in een struik te zien verdwijnen, of het is gedaan. Als alles goed gaat, vliegen de jongen na een week of twee uit.

(Natuurdagboek Trouw donderdag 12 mei 2016)