In maart roeren veel vogels hun staart, als ze zich onhandig balancerend om elkaar heen buigen en elkaar met hun geslachtsopeningen aanraken. Een vluchtig contact is genoeg, maar daar gaat vaak uitgebreid versiergedrag aan vooraf.

Houtduiven, eksters en kauwen slepen met takjes, reigers en uilen zitten op hun nest, mezen en spreeuwen inspecteren holen en kasten. Kuifeenden, lepelaars en grutto’s zwermen uit op zoek naar hun broedplaatsen, futen baltsen in vol ornaat en kokmeeuwen krijgen een zomers kleurtje. Leeuweriken, geelgorzen, groenlingen en vinken zingen als de zon even doorbreekt.

Drie weken geleden zorgde de vorst voor enig oponthoud, maar de lente marcheert onstuitbaar binnen. Voor die winterweek werden de eerste tjftjaffen al gehoord, waarschijnlijk vogels die hier overwinterden. Zwartkopjes doen dat ook in toenemende mate. Dinsdag 9 maart vestigde zich een mannetje zwartkop in mijn tuin. Woensdag was hij er weer. Hij scharrelde door de appelboom op zoek naar larfjes en vrat zich vol aan de bessen van klimop. Klimop is in de late winter en het vroege voorjaar van levensbelang voor vele vogels. Bij mij zitten er dagelijks merels en duiven van de snoepen, soms zanglijsters en spreeuwen en nu dus dat zwartkopje.

Het kan een overwinteraar zijn, maar ook een vroege arrivé uit Frankrijk of Spanje. De meeste komen eind maart en begin april aan, maar ja, klimaatverandering hè. Het eerst komen de mannen, herkenbaar aan hun zwarte alpino. Ze zoeken een plek waarvan ze denken dat ze er wel kinderen kunnen opvoeden. Als er ruige ondergroei is, met bessen en insecten, en zonder katten, gaat de vogel in een boom zitten zingen. Een zwartkop zingt als een snelle, schelle merel. Als de dames arriveren, horen ze van de mannen waar een gespreid bedje wacht. De vrouwtjes zijn herkenbaar aan hun bruine alpino. Nu de bomen nog kaal zijn, laten zwartkopjes zich soms zien.

(Natuurdagboek Trouw vrijdag 12 maart ’21)