Als de Nederlandse held aan het begin van het verhaal met drie getrainde Noren en een rugzak Lapland inloopt, zien we minutenlang een close-up van zijn gezicht. Zelden heb ik het afzien van eindeloos lopen op zwaar terrein zo krachtig verbeeld gezien. Ik was meteen verkocht en heb genoten van Beyond sleep, zoals de verfilming van Nooit meer slapen heet.

Het geploeter en geworstel, de spanning tussen de jongens, de slapeloosheid, de muggen, het malende hoofd, het oneindige landschap… ik vind de sfeer van Hermans’ boek uitstekend weergegeven. Regisseur Boudewijn Koole is niet gezwicht voor hippe effecten, heeft geen romantisch draadje toegevoegd. Hij durfde lange, trage stiltes aan. Weinig woorden, maar ondertussen. Een kolkende bergbeek vlakbij in beeld. Terugkerend thema: het nijdige zoemen van muggen.

Dat er in het vijftig jaar oude verhaal moderne camera’s, bergschoenen en tenten gebruikt worden, het deert niet. Er is verder toch niets moderns te onderscheiden. Het land is nog even woest en ledig, telefoons hebben er geen bereik. Die paar niet-kloppende details zijn irrelevant voor zo’n tijdloos verhaal over streven, doorzetten, grenzen, gunnen en misgunnen.

In de film klinken vogelgeluiden. Ik meende goudplevier en regenwulp te horen. En een alarmerende roofvogel: een smelleken, denk ik: een valkje. Er komt geen vogel in beeld, op een jonge eend na. Het enige dier dat zich verder vertoont is een poolvos in winterkleed. En tientallen muggen.

Ik zag de film met een vriend. “Mooie film”, zei ik na afloop. Hij keek me meewarig aan: “meen je dat? Ik vond er geen bal aan! Er gebeurde niets. En dat gepieker van die gozer! Ik ergerde me er steeds meer aan.” Dat ondergetekende het een prachtfilm vond, garandeert dus niets.

(Natuurdagboek Trouw vrijdag 5 feb. 2016)