Winterbij

Echt lente vind ik het niet, maar als ik de kranten mag geloven, is het extreem warm voor de tijd van het jaar. Met 13 graden is het een graad of tien warmer dan gemiddeld. Soms denk ik wel eens: zou het klimaat veranderen?
Boven 8 graden kunnen honingbijen gaan vliegen. Honingbijen overwinteren doorgaans in hun korf, waar ze met hun zoemende gefladder hun lijfjes en leefruimte warm houden.
Paul Norp uit De Steeg meldde een bij op de helleborus. Hellebori bloeien ’s winters, ze worden ook kerstroos genoemd of nieskruid. Handig voor wakkere bijen, zulke winterbloeiers. De bij van Norp was heel donker, zei hij. Het was waarschijnlijk een zwarte bij.
De zwarte bij, ook heidebij genoemd, is een ondersoort van de honingbij. Zwarte bijen zouden agressiever zijn dan gewone honingbijen en vaker in zwermen rondvliegen. Nou, deze zwarte bij was alleen. Behalve op hellebori vliegen zwarte bijen vaak naar kleverige boomknoppen, waar ze dat kleefspul weghalen. Ook verzamelen ze hars uit boomwonden. De kleverige substanties smeren ze op de wanden van hun nest of korf. Ook plamuren ze er kieren mee dicht. Propolis heet het bijengoedje. Het werkt isolerend en bacteriedodend. Zwarte bijen lijken iets beter bestand tegen winterse omstandigheden dan gewone honingbijen. Vandaar dat ze meer geneigd zijn ’s winters rond te vliegen.
Eind januari is trouwens de tijd voor reinigingsvluchten van bijen. Ze moeten na hun overwintering eens poepen en vliegen een eindje om hun darmen te legen. Dat doen ze bij aanvang van het nieuwe seizoen, als ze in de korf beginnen met het uitbroeden van nieuwe bijtjes. Ze stoken de temperatuur dan op tot 35 graden.
(Natuurdagboek Trouw 9 jan. 2013)