Vorig jaar zag ik op mijn rondes door Kardinge bij Groningen op vaste plekken knobbelzwanen. Ze verplaatsten zich weleens een behoorlijk eind, maar dan waren ze herkenbaar aan hun witte pootring met zwarte letters en cijfers. Ik zag er vaak een met nummer A551. Ze kregen jongen die na verloop van tijd met hun eigen ring rondstapten.

Dankzij het systematisch ringen van knobbelzwanen, zijn die vogels individueel herkenbaar, waardoor hun levensloop, trekgedrag en voortplantingssucces bekend wordt. Zonder zulke ringen hadden we bijvoorbeeld niet geweten dat een gevestigd zwanenpaar zwermen jonge zwanen van ‘zijn’ weiland wegjaagt en zo het gras tegen het zwanengegraas beschermt. Als een veehouder zich in de ecologie van de knobbelzwaan zou verdiepen, voor hij zo’n gevestigd zwanenpaar te lijf gaat, zou hij weten dat die zwanen niet zijn vijanden, maar zijn vrienden zijn. Ik fotografeerde de ringen en voerde de nummers in op www.geese.org. Dat bleek ik fout te doen. Vriend A551 voerde ik bijvoorbeeld in als A551. Dat had WA551 moeten zijn, liet een zwanenonderzoeker weten.

Vorige nazomer zag ik gestaag minder zwanen. Wel vond ik een dode zwaan, met gestrekte hals drijvend in een sloot. Ik las alarmerende berichten over een slachting door vogelgriep.

Ik had WA551 (je zou hem Willem Alexander kunnen noemen) al een tijd niet gezien. Die knobbelzwaan, een mannetje, stond zich vaak te poetsen naast het fietspad bij ons huis. Soms alleen, soms met vrouw, soms met vrouw en kinderen. Wandelaars liepen er altijd met een boog omheen. Zwanen hebben hun imago goed voor elkaar; mensen zijn bang voor ze.

Vriend WA551 wist zich de hele winter voor me te verstoppen. Was ie verhuisd? Was ie dood? Van de week zat er een zwanengezin langs het fietspad. En jawel: WA551 met zijn vrouw A123 en zes grote jongen! Ik stapte af voor een foto. WA551 bolde zijn vleugels en blies. Onze vriendschap is eenzijdig.

(Natuurdagboek Trouw maandag 14 augustus ’23)