Als de avond onbewolkt is, is Jupiter zichtbaar. De oppergod der planeten is al een maand of twee te zien. Door de kijker kan ik, als ik mijn handen roerloos houd, drie van zijn maantjes zien. Door de telescoop zijn die duidelijker te zien. Jupiter heeft een hele batterij manen, waarvan ik eens vijf tegelijk heb gezien. Andere zijn te klein of ze staan net achter of juist voor de planeet. Ze moeten er naast staan (hangen, liggen), allemaal in één lijn.

Jupiter is tweeënhalf keer zo zwaar als alle andere planeten bijelkaar. Zijn doorsnee is elf keer die van de aarde en er zouden meer dan dertienhonderd aardes in passen. Toch heeft deze reus nauwelijks een vast lichaam, het is een gigantische gasbel.

Saturnus is ook zo’n gasreus, maar is vergeleken bij Jupiter een klein reusje. Saturnus is nu eveneens te zien vanaf de aarde: ’s morgens vroeg, voor de schemer, in het zuidoosten uit de horizon rijzend. In de avondschemer en het vroege duister zijn juist Venus en Mars present, voor ze in het zuidwesten ondergaan, en Jupiter verschijnt later op de avond en nacht, links van de maan aan de zuidoostelijke hemel, om gedurende de nacht over ons heen te schuiven. De maan is trouwens vanavond om middernacht vol en rond.

Planeten zijn gelig, niet blauwig, en flakkeren niet, zoals sterren. Door een kijker zie je een bolletje of maantje. Venus en Mars staan nu vlakbij elkaar. Mars, bekend als de rode planeet, is oranjegelig. De planeet is kleiner dan Venus en minder helder en wordt algauw overstraald door Venus. Venus is de avondster, vaak de helderste ‘ster’ en duidelijk te zien. Maar vanavond is Jupiter de helderste.

Alles over sterren en planeten op www.allesoversterrenkunde.nl

(Natuurdagboek Trouw dinsdag 3 feb. 2015)