Sinds vijf jaar kom ik regelmatig in Haarlem en omstreken. Vandaar dat ik blij verrast was met het boek Vrije Vogels, over de vogels van Zuid-Kennemerland en Haarlemmermeer. Vrije Vogels heet het, en is samengesteld door de Vogelwerkgroep Zuid-Kennemerland.

Hoewel het boek een opsomming van alle in de regio waargenomen vogelsoorten bevat, is het vooral een verzameling verhalen over streekgebonden verschijnselen. Zo gaat het over de duinen die met recreatiedrukte kampen, over de vogelrijke landgoederen aan de binnenduinrand, over de strijd van Schiphol tegen ganzen, over de eerste boombroedende kolonie lepelaars van Nederland, over de florerende parkieten, de omstreden meeuwen die op Haarlemse daken broeden, over kusttrek en zeetrek – Kennemerland ligt tenslotte aan de kust. En over de veranderende polders van Spaarnwoude. Goed gekozen, herkenbare onderwerpen. Ook de bosuilen staan erin, die midden in de stad broeden, in het statige Kenaupark.

Sinds ik in en bij Haarlem rondneus, zijn me de vele meeuwen, parkieten en nachtegalen niet ontgaan. Maar ook viel het me tot mijn verrassing op hoeveel huismussen ik zag. Die gezelligheidsdieren hoor je vaak kwetteren en zijn dankbare afnemers van kruimels. Ik denk dat huismussen, samen met spreeuwen, de meest aan mensen gebonden vogels zijn. Mensen zorgen voor holtes om in te broeden en voor een voedselrijke omgeving. Tot voor kort althans. Intussen gaan mus en spreeuw in aantal beide griezelig snel achteruit. Spreeuwen echter zie ik weinig in Haarlem. Wel langs de randen en in de duinen, maar niet in parken en tuinen.

Maar Vrije Vogels haalt me uit de droom. De Haarlemse huismussen zijn nog harder achteruitgegaan dan in overig Nederland. De spreeuwen zijn er de laatste jaren juist minder hard gekelderd.

Het boek is te bestellen via http://www.vwgzkl.nl/boek/

(Natuurdagboek Trouw woensdag 19 aug. 2015)