Voor scholeksters zit het broedseizoen erop. Sinds februari waren ze bezig met territoria zoeken, partners verleiden, territoria verdedigen, eieren uitbroeden, territoria verdedigen, kuikens begeleiden, territoria verdedigen.

Het broedseizoen mag er dan opzitten, de territoria worden nog steeds verdedigd, getuige het kabaal dat de scholeksters half juli nog maken. Scholeksters schoppen branie. Een vocaal aanloopje dat als een triller klinkt mondt uit in een met schelle stem verkondigd: ‘tepiet!’ Op Schiermonnikoog zijn nog heel wat ‘schollies’ en daar hoor ik ze dag en vooral nacht door het open raam.

Scholeksters zijn vanwege hun zwartbonte uitdossing genoemd naar eksters, met wie ze niet verwant zijn en op wie ze verder volstrekt niet lijken. Behalve dat zwartwitte hebben ze felrode, of eigenlijk oranje snavels, oranje oogjes en roze poten. Met die snavels wrikken ze de schelpen van tweekleppige weekdieren open, om het weke weekdiervlees te eten: kokkels, mossels, oesters. Die weekdieren houden hun schelpen stevig dicht, en andere scheldiereters, zoals eidereenden en kanoetstrandlopers, slikken die met schelpen en al door, om de schelpen in hun extreem gespierde maag te verbrijzelen. Maar scholeksters wrikken met hun lange snavel, die daardoor snel slijt. Gelukkig groeit ie ook weer snel aan.

Daardoor heeft de ene scholekster een langere snavel dan de ander. De ene heeft bijvoorbeeld vooral in gras en modder gewroet, de ander tussen stenen en schelpen.

Enfin, de uitgebroede schollies neigen ernaar zich uit de binnenlanden te verplaatsen naar de kust. Wellicht dat ze, nadat ze daar aankomen, weer met veel misbaar hun posities innemen. En dat ik ze daarom zo luid hoor roepen. Te piet, te paard, te wapen.

Het gaat niet goed met de scholeksters. Op het boerenland redden ze het nauwelijks nog. En hoe krapper de ruimte, des te meer ze bezig zijn met territoria verdedigen.

(Natuurdagboek Trouw, woensdag 17 juli ’24)