Ze waren al een tijdje aan het kirren en stoeien, met een heel repertoire aan baltsgeluiden, waaronder hun gebruikelijke gekras en imitatie van de buizerd-mauw, en wat ik hoopte gebeurde: de gaaien in mijn tuin zijn aan het nestelen. En nu zijn ze zo stil! Bij gaaien denken mensen algauw aan krassen en ander lawaai, maar als ze broeden houden ze zich koest.

Gaaien hebben een voorkeur voor twijgjes uit de vlinderstruik; ik zie ze tenminste al twee weken bijna voortdurend af- en aanvliegen naar deze struik. Ze breken de dunne, houtige takjes af en vliegen ermee de boom in, waar hun nest in aanbouw is.

Een gaai heette vroeger Vlaamse gaai, maar ongeveer ten tijde van de opkomst van het Vlaams blok is dat Vlaamse geschrapt. Die aanduiding verwees naar de kleuren van een gaai, die zouden overeenkomen met die van een flamenco-danseres. Flamenco betekent Vlaams, of andersom. Hoe dan ook, het gaaies heeft geen nationaliteit meer.

In de tuin zie ik ze vooral in de herfst en winter, als er ook meer gaaien in Nederland zijn, dankzij de komst van Scandinavische gaaien. Een broedpaartje in mijn tuin is iets nieuws. Ik vind ze een aanwinst, wat een schitterende vogels. Hun bruinroze pak met zwart-witte rok en staart en hemelsblauwe biezen aan weerszijden, de lichte kruin met streepjes en de twee gitzwarte bakkebaarden maken ze tot een plaatje. Een flamenco-danseres is er niets bij!

Gaaien zijn bosvogels. Ze staan bekend om hun verzamelwoede waar het eikels betreft. Honderden verstoppen ze er in de herfst. De meeste weten ze aan eind van de winter en de vroege lente terug te vinden, als schraalhans keukenmeester is. De eikels zijn dan net aan het ontkiemen, en gespleten in twee zachte helften. Sommige eikels worden vergeten of zijn overbodig en worden een eikenboom. Zo verbouwen gaaien hun eigen voedsel.

Maar nu moet er eerst gebroed worden. Hoog in de boom, veilig voor katten.

(Natuurdagboek Trouw woensdag 27 mei ’20)