Schreef ik gisteren over vroege vogelzang, koelde het prompt af, tot nachtvorst en sneeuw aan toe! De winterkoninkjes en roodborstjes lijken zich daar weinig van aan te trekken, zo driftig als ze door de tuin scharrelen. Kou op zich is niet het grootste probleem voor vogels; als ze maar genoeg te vreten hebben om zich warm te stoken. Krijgen wij mensen het buiten al koud, vogels koelen sneller af vanwege hun geringe omvang. En dat terwijl ze met een lichaamstemperatuur van 41 graden vier graden warmer moeten blijven!

Vreten dus; hoe kleiner de vogels, des te kwetsbaarder. Winterkoninkjes moeten als ze ’s morgens in actie komen, gauw eten. En ze kunnen in de avondschemer ook beter iets eten. De nacht duurt lang. Winterkoninkjes slapen weleens in een nestkastje, soms met meerdere tegelijk. Roodborstjes doen dat vast ook, al heb ik dat zelf nooit gezien. Ik zie ze zich soms wel in een boom terugtrekken, liefst een groene: conifeer, hulst of een met klimop begroeide loofboom.

Overdag hebben die kleintjes het er maar druk mee. Ook mezen, heggemussen, goudhaantjes en boomkruipers hippen en fladderen druk door takken en langs stammen, op zoek naar overwinterende insecten en hun larven, poppen en eitjes. Bij gebrek aan dierlijk voedsel gaat een zaadje er ook wel in.

Het is leuk om tuinvogels te zien en dus om voer en drinkwater te serveren. Maar de vogels hebben veel meer aan een natuurlijke, met struiken en bomen, uitgebloeide wilde bloemen, afgestorven wilde planten en gevallen bladeren. Dan hebben ze een voorraadkamer met zowel insecten als zaden.

De zaadjes, pinda’s en korrels in vogelvoer komen bovendien van akkers die…. Je kunt er vergif op innemen dat ze met allerlei pesticiden bewerkt zijn. Vogels hun brood betekent dan andere vogels hun dood. Dat geldt ook voor pindakaas en vetbollen waarin palmolie zit. Voor zulke lekkernijen worden regenwouden vernietigd.

(Natuurdagboek Trouw donderdag 19 januari ’23)