Hoorbare stilte

Midden in de bossen van Oost-Flevoland lag de Stille Kern. Het was een schitterende plek. De Stille Kern werd voorzien van paden, bankjes, een parkeerplaats. Het is nu een populaire plek voor picknicks en bruiloftsfotografie. Mij niet meer gezien daar.
Het is typerend voor het Nederlandse natuurbeheer. Stiltegebieden zijn gebieden waar alleen natuurgeluiden te horen waren. Niet zijn, want dat moet door mensen beleefd, daar moet van genoten worden. Er wordt een bord ‘Stiltegebied’ geplaatst en een bankje. En het is gedaan met de stilte.
Vroeger dacht ik dat sommige lieden het in de natuur voor de brave meerderheid verpestten. Nu weet ik dat die sommige lieden met velen zijn. Ik kom wel eens op een stille plek, waar ik mezelf koest houd. Vaak klinkt er weldra luid gepraat, nog luider getelefoneer, muziek en bijna nooit duurt het lang of er nadert een maai-, snoei-, haksel- of rooimachine.
Stilte is schaars. Als ik op een echt stille plek ben, zonder vaag gebrom in de verte, zonder maaimachies, zonder geruis, geritsel en getik, dan lijkt het of de stilte hoorbaar is. Er zijn mensen die wakker kunnen liggen van de stilte.
Volgens onderzoekers van de Johns Hopkins University in Baltimore kun je stilte inderdaad horen. We nemen stilte althans waar als meer dan de afwezigheid van geluid. Ze schreven dat onlangs in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS. Als proefpersonen in een doodstille ruimte één constante toon horen, lijkt die toon langer aan te houden dan wanneer ze even lang twee verschillende tonen door elkaar horen. Als de proefpersonen tijdens een stilteperiode enkele korte tonen te horen kregen, werden de stille pauzes ertussen als langer ingeschat dan dezelfde tonen in een ruimte met achtergrondgeluiden. Stilte, kortom, verandert de waarneming van geluid.
Hopelijk houden terreinbeheerders hun schaarse stiltegebieden in ere, en plaatsen ze er geen bankje met het bord: ‘Stiltegebied’.
(Natuurdagboek Trouw donderdag 31 augustus ‘23)